(Gs 24:14-29; Mt 19:13-15)
Một trong những tội mà dân Israel thường phạm đến Đức Chúa là tội tôn thờ ngẫu tượng. Như chúng ta biết, ngay sau khi ra khỏi Ai Cập và trong hành trình trong sa mạc, dân Do Thái đã đúc con bò vàng để tôn thờ. Ý thức được điều này, ngay khi vào đất hứa, Giôsuê mời gọi dân “hãy kính sợ Đức Chúa, hãy chân thành và trung tín phụng thờ Người. Anh em hãy vất bỏ các thần cha ông anh em đã phụng thờ bên kia Sông Cả và ở Ai Cập, và hãy phụng thờ Đức Chúa” (Gs 24:14). Ông đặt trước dân sự chọn lựa: Tôn thờ Đức Chúa hay tôn thờ các “thần cha ông anh em đã phụng thờ” (Gs 24:15). Còn ông và gia đình ông đã chọn để tôn thờ một mình Đức Chúa. Trước gương sáng của Giôsuê, toàn dân lập lại giao ước họ đã thiết lập với Đức Chúa ở Núi Sinai: “Chúng tôi không hề có ý lìa bỏ Đức Chúa để phụng thờ các thần khác! Vì chính Đức Chúa, Thiên Chúa của chúng tôi, đã đem chúng tôi cùng với cha ông chúng tôi lên từ đất Ai Cập, từ nhà nô lệ, đã làm trước mắt chúng tôi những dấu lạ lớn lao đó, đã gìn giữ chúng tôi trên suốt con đường chúng tôi đi, giữa mọi dân tộc chúng tôi đã đi ngang qua. Đức Chúa đã đuổi cho khuất mắt chúng tôi mọi dân tộc cũng như người Emôri ở trong xứ. Về phần chúng tôi, chúng tôi sẽ phụng thờ Đức Chúa, vì Người là Thiên Chúa của chúng tôi” (Gs 24:16-18). Họ chọn Đức Chúa vì họ “nhớ lại” những kỳ công Ngài đã làm cho họ. Như chúng ta đã biết, “nhớ lại” [hay “tưởng nhớ”] những điều Thiên Chúa đã làm là điều quan trọng đối với dân Israel [và chúng ta]. Chỉ khi dân Israel nhớ lại những việc Đức Chúa đã làm, họ đồng thời nhớ lại giao ước họ đã ký kết với Đức Chúa. Chi tiết này đáng để chúng ta suy gẫm. Mỗi người chúng ta cũng đã ký kết một giao ước với Thiên Chúa trong ngày rửa tội [và trong ngày khấn dòng] là chúng ta thuộc trọn về Chúa. Chúng ta sẽ dễ dàng quên giao ước mình đã ký kết để chạy theo tôn thờ ngẫu tượng khi chúng ta quên những kỳ công Chúa đã thực hiện trên cuộc đời chúng ta.
Một hình ảnh khác đáng để chúng ta lưu ý trong bài đọc 1 là hình ảnh tảng đá mà Giôsuê dùng để làm chứng cho giao ước dân Israel đã ký kết với Đức Chúa: “Đây, tảng đá này sẽ làm chứng về những điều chúng ta đã cam đoan, vì nó đã nghe mọi lời Đức Chúa phán với chúng ta. Nó sẽ làm chứng về những điều anh em đã cam đoan, kẻo anh em chối bỏ Thiên Chúa của anh em” (Gs 24:27). Trong truyền thống Kinh Thánh, “tảng đá” là biểu tượng của Đức Chúa. Thánh vịnh gia diễn tả điều này như sau: “Thiên Chúa là đá tảng của tôi.” Như vậy, chính Đức Chúa là nhân chứng cho giao ước mà chúng ta đã ký kết với Ngài. Trong Tân Ước, chúng ta đọc thấy Chúa Giêsu dùng hình ảnh này để đặt tên cho Simon [Phêrô], người đại diện cho Giáo Hội. Nhìn từ khía cạnh này, chúng ta hiểu lý do tại sao khi chúng ta ký kết giao ước với Đức Chúa [qua bí tích và khấn dòng], Giáo Hội luôn là nhân chứng. Điều này nhắc nhở chúng ta phải luôn sống trọn vẹn giao ước của mình vì ngoài chúng ta, Đức Chúa [và Giáo Hội] là nhân chứng cho sự trung thành của chúng ta với giao ước hay không.
Trong hầu hết các nền văn hoá, trẻ em luôn là trung tâm của sự chăm sóc. Đoạn Tin Mừng ngắn gọn hôm nay trình bày cho chúng ta thái độ của Chúa Giêsu đối với trẻ em. Thánh Máccô (10:13-16) và Thánh Luca (18:15-17) cũng thuật lại sự kiện này. Điều này cho thấy đây là một sự kiện quan trọng trong cuộc đời công khai của Chúa Giêsu. Câu 13 tạo nên bối cảnh của bài Tin Mừng đó là việc “người ta dẫn trẻ em đến với Đức Giêsu, để Người đặt tay trên chúng và cầu nguyện. Các môn đệ la rầy chúng.” Trong những lời này, chúng ta thấy hai thái độ khác nhau: “Người ta” mong muốn trẻ em đến với Chúa Giêsu để được Ngài chúc lành và cầu nguyện cho chúng. Chi tiết này cho thấy Chúa Giêsu khác với các thầy dạy về tôn giáo và triết học trong thời đó [hoặc trước đó]. Ngài đón tiếp trẻ em như những “thính giả” quan trọng của Ngài. Điều này quá khác thường, ngay các môn đệ của Ngài chưa chuẩn bị kịp để chấp nhận điều này, nên họ la rầy trẻ em. Một chi tiết khác trong câu trên mà chúng ta cần lưu ý là hai hành động mà người ta muốn Chúa Giêsu làm cho trẻ em, đó là “đặt tay trên chúng” và “cầu nguyện.” Qua hai hành động này, Thánh Mátthêu biến hành vi mang tính bình thường và chữa lành của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Thánh Máccô thành một nghi thức long trọng mang tính tôn giáo. Chi tiết này cho thấy đối với Thánh Mátthêu, những hành vi rất bình thường trong đời sống hằng ngày của chúng ta có mang tính tôn giáo. Nói cách cụ thể hơn, những hành vi chúng ta thực hiện trong đời sống thường ngày có thể trở thành hành vi tôn giáo để tôn vinh, tạ ơn hay cầu xin Thiên Chúa. Nhìn từ khía cạnh này, ngày sống của chúng ta là một hành vi thờ phượng Thiên Chúa.
Đứng trước sự la rầy trẻ em của các môn đệ, Chúa Giêsu “la rầy” lại các môn đệ: “Cứ để trẻ em đến với Thầy, đừng ngăn cấm chúng, vì Nước Trời là của những ai giống như chúng” (Mt 19:14). Khi đặt những lời này vào miệng Chúa Giêsu, Thánh Mátthêu muốn nói đến việc làm phép rửa cho trẻ em đang được thực hành trong Giáo Hội sơ khai. Lý do cho việc thực hành này là “Nước Trời là của những ai giống như chúng.” Nói cách khác, Nước Trời dành cho mọi người, người lớn cũng như trẻ nhỏ. Vì vậy, chúng ta không nên loại trừ bất cứ người nào ra khỏi Nước Trời. Tuy nhiên, khi chúng ta đọc những lời trên cẩn thận, chúng ta sẽ dễ dàng liên kết hình ảnh “trẻ em đến với Chúa Giêsu” và “Nước Trời là của những ai giống như chúng”: Chúa Giêsu chính là Nước Trời. Ngài là của mọi người. Không ai có thể sở hữu Ngài cho chính mình. Đây là lời mời gọi mỗi người chúng ta hãy biết chia sẻ Chúa Giêsu cho người khác qua việc biến những hành động hằng ngày của mình thành phương tiện hữu hiệu để làm chứng cho Chúa Giêsu.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
