Chị về trong vòng tay Mẹ Hội Dòng Huế và Chị đi xa mãi mãi đúng một vòng nhật nguyệt (29.7.202025 – 29.8.2025). Cuộc trở về của Chị mang đậm dấu ấn tình thương hội ngộ thân ái sau bao năm xa cách, và ngày Chị ra đi, khắc ghi sâu sắc tâm tình Tạ Ơn. Tạ ơn Thiên Chúa, Đức Mẹ, Các Thánh, Mẹ Giáo phận Huế và trọn ân tình thương mến của Hội dòng Mến Thánh Giá Huế, của thân nhân trong dòng tộc ruột thịt và người đồng hương Loan Lý của Chị.
Chị Maria Lê, người vào lớp Nhà tập đầu tiên ở Huế, tại Tòa Khâm Mạng (cũ) năm 1967. Lớp của Chị có 25 chị của 5 Phước viện. Phước viện Tam Tòa (Xuân Long) có 5 chị: Chị Anna Nguyễn, Chị Anê Hoài, chị Anê Danh, Chị Anê Quý và Chị Maria Lê là người nhỏ nhất trong số đó; bây giờ trong số 5 chị, chỉ còn lại chị Anê Danh đang yếu, ở Nhà Hưu dưỡng Hội dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết.
Ngày Khấn lần đầu của lớp 25 đầu tiên (có chị Maria Lê) được cử hành vào ngày 31.7.1968 tại Nhà thờ Chánh Tòa Phủ Cam, nhà thờ còn loang lổ vết súng đạn do biến cố Tết Mậu Thân 1968 vừa qua. Lễ Khấn do Đức Giám quản Philipphê Nguyễn Kim Điền chủ sự, một lễ khấn long trọng, ấm cúng, sốt sắng, mang nét lịch sử đáng nhớ của chương trình Canh Tân – Hiệp Nhất của Dòng Mến Thánh Giá Thừa Sai Huế.
Sau lễ khấn, Chị trở về Phước viện Mến Thánh Giá Xuân Long (gốc Tam Tòa), phụ giúp công việc chị em trong cộng đoàn và cũng để ôn luyện đèn sách trong chương trình tương lai mà Dòng đang hướng tới. Năm 1970, bốn chị được gởi đi học Rôma: Chị Maria Mad. Lý, Chị Isave Lục, Chị Anê Sen và chị Maria Lê.
Từ Trái sang phải trong hình trên: Chị Maria Lê, Chị Mad. Lý, Chị Isave Lục, Chị Anê Sen
Sau thời gian học tại Đại học Rôma, các chị đã trở về Nhà Mẹ Huế, chị Maria Lê ở lại học tiếp và biến cố 1975 xảy đến. Vậy là một mình Chị lưu lại nơi đất khách, nơi Âu Châu xa lạ, văn minh. Chị cư trú và sống đời tu Mến Thánh Giá trong dòng Nữ Đa Minh ở Rôma. Thời cuộc vào năm 1975, Hội dòng với các chị ở Châu Âu (Ý, Pháp) mất liên lạc với nhau khá lâu, nhưng rồi, luôn có những ân lộc bất ngờ, chắc chắn là trong ý định tình thương nhiệm mầu của Chúa.
Tâm hồn Chị Maria Lê luôn yêu thương và hướng về quê nhà, Giáo phận Huế, Đất Mẹ La Vang, nên ngày Tuyên khấn trọn đời trong Hội dòng Mến Thánh Giá Huế ngày 20/09/1981 tại Strasbourg (Pháp), Chị đã chọn một kỷ vật làm lưu niệm, đó là ảnh Đức Mẹ La Vang hiện ra với tổ tiên cha ông chúng ta trong thời bách hại đạo, bức tranh này đã được vẽ rất ấn tượng, đầy cảm xúc, còn lưu giữ trong lịch sử La Vang qua nhiều thập kỷ.
Sau khi liên lạc lại được với nhau (Huế – Pháp – Ý), các chị vẫn đau đáu nuôi ý định tìm kiếm ơn gọi cho Hội Dòng bên trời Âu; vượt qua nhiều khó khăn, và với sự đồng ý của Hội Dòng (Huế), ba chị Mến Thánh Giá Huế từ Pháp (Strasbourg) cùng qua Rôma (Chị Léonie, Chị Hélène Mad. Liên và Chị Anê Toàn), để làm thành cộng đoàn đón nhận các ơn gọi mới, và những mầm non ấy đã kết hoa, kết trái cách ngọt ngào từ cộng đoàn ở Rôma, từ Đất Mẹ Hội Thánh.
Chị Maria Lê lấy văn bằng về Thần học đời tu – Sau đó chị làm việc trong Bộ Truyền giáo của giáo triều Rôma, Chị thông thạo nhiều ngôn ngữ (Pháp, Anh, Italy…), Chị phụ trách về khối Châu Á, Châu Phi, trong vai trò thư ký và xem xét các dự án được gởi đến). 40 năm trong ơn gọi với bộ tu phục riêng của Dòng Mến Thánh Giá Huế, chị phục vụ âm thầm vui tươi, khiêm tốn, ai đã có dịp tiếp xúc với Chị cũng trân trọng, quý mến (tại Rôma, người ta gọi đùa về Chị nhưng đầy vẻ tôn quý: “Đức Bà”).
Trong những ngày chị trở về trong vòng tay yêu thương của Mẹ Dòng, và Hội dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết (là gốc Phước viện Tam Tòa của Chị), và trong những ngày tang lễ của Chị, người viết đây có những ý nghĩ về người Chị đáng quý mến này: Đó là một con người, một Nữ tu Mến Thánh Giá sống hết mình cho công việc lớn lao của Hội Thánh tại Trung tâm Rôma, nhưng Chị thật mực khiêm tốn, kín đáo và kín tiếng, chẳng bao giờ Chị chia sẻ với ai về việc làm của Chị hay Cộng đoàn chị như thế nào, chị em trong cộng đoàn sống làm sao? v.v… Mặc dầu, tại cộng đoàn của Chị, Chị đã tạo điều kiện và lo toan cho nhiều chị em đi học, các chị ấy đã lấy văn bằng ở các trường Đại học tại Rôma, để về làm việc cho Hội dòng. Chị luôn coi mình là Chị, là Mẹ, là người đầy tớ phục vụ trong thinh lặng, điềm tĩnh, tế nhị và đầy yêu thương.
Đức Ông Antôn Dương Quỳnh chia sẻ: Cách đây vài năm, khi tôi được gặp riêng Chị, để hỏi về công việc cụ thể của Chị tại Bộ Truyền giáo,Chị mỉm cười trả lời: “Thưa Cha, không có gì, đừng nhắc tới”. Câu nói ấy làm tôi nhớ đến chỉ thị của Chúa Giêsu: “Khi con làm phúc bố thí, thì đừng cho tay trái biết việc tay phải làm”. Phong cách ấy đã nói lên rằng: Chị đang làm việc cao quý, nhưng muốn âm thầm, quên mình để khiêm tốn phục vụ. Điều đó làm cho mọi người quý mến Chị.[1]
Là một nữ tu Mến Thánh Giá sống Linh đạo yêu mến Đấng Chịu-Đóng-Đinh, Chúa Giêsu là đối tượng duy nhất của lòng trí, là Vua và là Chúa của Chị. Nhiều người sẽ nhớ đến Chị với hình ảnh một nữ tu Mến Thánh Giá Huế đơn sơ, khiêm tốn, âm thầm ở trung tâm giáo đô La Mã, với công việc và tầm nhìn rộng lớn của toàn Châu Á, Châu Phi và cuối cùng là Việt Nam, trong sứ vụ Loan Báo Tin Mừng.
Chúa đã cho Chị suốt bốn mươi năm trong sứ vụ cao cả cần thiết ấy, Chị đã kiên cường vượt qua. Nhưng cuối đời, Chúa đã cho Chị nếm cảm được sự thật về thân phận mong manh của mình. Người nữ tu Mến Thánh Giá theo chân Chúa Giêsu Chịu-Đóng Đinh, Chúa cất đi sức khỏe của Chị, thêm tuổi già, sức yếu, khiến chị bất lực không thể tự mình phục vụ được nữa. Chị đã đi con đường hẹp với Thánh Giá của chính mình, Chị được tôi luyện qua những ngày bệnh. Chúa cất đi khả năng nói năng, hoạt động nơi Chị, để chỉ còn lại sự trần trụi như chính Chúa Giêsu trong cuộc khổ nạn và sự đau thương như chính Chúa Giêsu khổ đau, cô đơn và thân xác bị đóng chặt vào Thánh Giá. Là nữ tu Mến Thánh Giá, Chị phần nào được chia sẻ với cuộc khổ nạn của Đức Giêsu Kitô Cứu Thế, vì phần rỗi các linh hồn trong hy vọng chờ đợi Chúa Phục Sinh, Đấng Cứu Độ Hằng sống đã đến trong thế gian.
Chị Maria Lê, Người Tình của Chúa Giêsu, Đấng Chịu Đóng Đinh. Trong cơn hấp hối của Chị, vẫn nét mặt dịu hiền, bình an. Chúa đến đón Chị với vòng ôm yêu thương, bình an, như Chúa đã ân cần trìu mến với Chị trong cuộc sống dương trần. Chị trở về, và Chị lại ra đi. Chúa đã dắt Chị vào Vương quốc Hạnh Phúc tròn đầy, vĩnh cửu. Chị lại tiếp tục đi, đi xa hơn. Chị đi đến Thành đô Giêrusalem trên trời, bến Thiên đàng viên mãn, nơi Quê Thật mà Chị Maria Lê yêu quý và tất cả chúng ta cùng khắc khoải đợi trông.
“Lạy Chúa, bao ngày tháng con hằng mơ ước, tìm về bên Chúa Nguồn Vui, suối an bình”.
Ngày An táng Chị Maria Lê, 29.8.2025
Maria Tuyệt
[1] . Trích bài Chia sẻ của Đức Ông Antôn Dương Quỳnh trong Thánh lễ dâng cầu nguyện cho Chị Maria Hoàng thị Lê của Qúy Cha và bà con đồng hương, gốc Loan Lý, chiều 27.8.2025, tại Nhà Mẹ MTG, An Lăng.
