(1 Tm 1:1-2.12-14; Lc 6:39-42)
Chúng ta bắt đầu nghe thư Thứ Nhất của Thánh Phaolô gởi cho Timôthê trong bài đọc 1. Sau khi bắt đầu với những yếu tố như những lá thư thông thường khác (1 Tm 1:1-2) Thánh Phaolô trình bày cuộc sống của ngài được biến đổi như thế nào khi biết Đức Giêsu Kitô (1 Tm 1:12-14). Ngài nói cho Timôthê biết rằng: “Trước kia, tôi là kẻ nói lộng ngôn, bắt đạo và ngạo ngược, nhưng tôi đã được Người thương xót, vì tôi đã hành động một cách vô ý thức, trong lúc chưa có lòng tin.” Sự biến đổi của Thánh Phaolô không phải do sức riêng của ngài, nhưng là do lòng thương xót của Thiên Chúa. Chính vì được kết hiệp với Đức Kitô một cách chặt chẽ, Thánh Phaolô đã “được ban cho đầy tràn ân sủng, cùng với đức tin và đức mến.” Khi nhận ra điều này, thánh nhân chỉ biết tạ ơn Thiên Chúa không ngừng. Đời sống và sự biến đổi của Thánh Phaolô trước và sau khi biết Chúa Giêsu Kitô làm chúng ta phải suy gẫm. Chúng ta tự hào mình biết Chúa Giêsu đã lâu. Nhưng cuộc sống của chúng ta đã hoàn toàn được biến đổi chưa? Những người được biến đổi là những người sống trong tâm tình tạ ơn liên lỉ vì nhận ra rằng mọi sự mình có và mình là đều do ân sủng Chúa. Họ không quy chiếu về chính mình, nhưng luôn quy chiếu về Thiên Chúa.
Bài Tin Mừng hôm nay tiếp tục bài giảng trên núi của Chúa Giêsu. Nó nhằm mục đích củng cố lời dạy trong những phần trước (câu 20-38). Bài Tin Mừng bao gồm hai dụ ngôn: dụ ngôn về thầy-trò (câu 39-40) và dụ ngôn về sửa bảo huynh đệ (41-42). Tuy nhiên, theo các học giả Kinh Thánh, những dụ ngôn này không thể được giải thích như là những sứ điệp phổ quát cho các môn đệ Chúa Giêsu. Thánh Luca có những ý nghĩa cụ thể cho những dụ ngôn này trong bối cảnh ơn gọi của các môn đệ và những người sẽ là môn đệ, là những người sẽ gia nhập “những người nghèo” của Thiên Chúa qua việc chia sẻ của cải cho người khác, ngay cả kẻ thù của mình.
Trong dụ ngôn đầu tiên [“Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi], Chúa Giêsu không nhắm đến việc khiển trách những thầy dạy “đui mù” trong cộng đoàn Thánh Luca. Những lời này ám chỉ việc các môn đệ là những người đui mù cho đến khi Chúa Giêsu mở mắt cho họ thấy được những điều kiện để theo Ngài (x. Lc 6:20-38). Khi các môn đệ hoàn toàn được huấn luyện về việc chia sẻ của cải, thì họ sẽ có khả năng dạy dỗ người khác. Nói cách cụ thể hơn, người môn đệ Chúa Giêsu chỉ có thể trở nên người dẫn dắt người khác khi hoàn toàn để cho Chúa Giêsu hướng dẫn lời nói và hành động của mình. Chỉ khi chúng ta nên giống Chúa Giêsu, chúng ta mới có thể đem họ đến với Ngài mà không sợ bị lạc đường. Hãy nên giống Chúa Giêsu trong mọi sự, từ lời ăn tiếng nói. Chỉ có như thế chúng ta mới có thể hấp dẫn người khác tin vào Chúa Giêsu.
Dụ ngôn thứ hai tiếp tục làm sáng tỏ điều được đề cập trong dụ ngôn thứ nhất, đó là việc phải chia sẻ của cải cho người khác. Hình ảnh “cái rác” và “cài xà” ám chỉ đến lời khiển trách dành cho những môn đệ thấy những sai sót của mình trong lãnh vực chia sẻ của cải như một cái gì đó vụn vặt so với những lỗi lầm lớn của người khác. Để sửa những “lỗi lầm lớn” của người khác, chúng ta phải có lòng nhân hậu như Cha trên trời, đó là phải lấy “cái xà” [những lỗi mình xem là nhỏ] trong mắt mình trước. Nói cách khác, hãy tu thân trước, sau đó mới có khả năng giúp người khác.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
