(Rm 4:1-8; Lc 12:1-7)
Thánh Phaolô trong bài đọc 1 hôm nay nói về gương sáng của Ápraham. Điều đầu tiên làm cho Ápraham trở nên vĩ đại chính là được nên công chính. Tuy nhiên, ông trở nên công chính không phải vì việc ông làm, nhưng vì niềm tin ông đặt nơi Thiên Chúa: “Giả như ông Áp-ra-ham được nên công chính vì những việc ông đã làm, thì ông có lý do để hãnh diện, nhưng không phải là hãnh diện trước mặt Thiên Chúa. Thật vậy, Kinh Thánh nói gì? Ông Áp-ra-ham đã tin Thiên Chúa, và vì thế được kể là người công chính” (Rm 4:2-3). Chi tiết này khuyến cáo chúng ta về thái độ sống ghen tỵ hoặc tự mãn khi thấy người khác làm tốt hơn mình hay mình làm tốt hơn người khác. Tất cả những gì chúng ta làm phải là hoa trái của niềm tin chúng ta đặt vào Thiên Chúa. Tuy nhiên, trọng điểm của niềm tin chúng ta đặt vào Thiên Chúa là nhận ra mình được Thiên Chúa liệt kê vào danh sách những người công chính mà không xét đến việc chúng ta làm. Thánh Phaolô mượn lời Thánh Vịnh gia để nói đến niềm vui khi được Thiên Chúa kể là công chính như sau: “Hạnh phúc thay kẻ lỗi lầm mà được tha thứ, người có tội mà được khoan dung! Hạnh phúc thay người Chúa không kể là có tội!” (Rm 4:7-8). Thái độ khoan dung tha thứ của Thiên Chúa phải trở nên thái độ sống mỗi ngày của chúng ta khi đối xử với anh chị em mình.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu bắt đầu nói cho các môn đệ về những chống đối đến từ bên trong và bên ngoài cộng đoàn mà họ phải đối diện trong hành trình làm chứng cho Ngài. Chi tiết đầu tiên đáng để chúng ta lưu ý là ở nơi Chúa Giêsu có một sự lôi cuốn kỳ diệu đến nỗi đám “đông tụ họp hàng vạn người, đến nỗi giẫm lên nhau” (Lc 12:1). Điều này đặt cho chúng ta một câu hỏi, đó là chúng ta có bị Chúa Giêsu lôi cuốn đến nỗi chúng ta chỉ mong được đến để ở bên Ngài, để lắng nghe lời Ngài nói, để có được những giây phút hạnh phúc bình an bên Ngài không? Khi đến gần Chúa Giêsu, chúng ta cũng nghe được lời mời gọi sống thật với Chúa, với người khác và với chính mình, đồng thời chúng ta cũng nghe được lời Chúa Giêsu khuyến cáo chúng ta “phải coi chừng men Pharisêu, tức là thói đạo đức giả” (Lc 12:1). Một cách tự nhiên, ai trong chúng ta cũng lên án đồ giả hoặc lối sống giả tạo. Chúng ta cũng lên án lối sống đạo đức giả. Nhưng nhiều khi chính chúng ta lại rơi vào lối sống đó trong khi lên án người khác. Trong những lời trên, Thánh Luca tiếp tục thái độ cứng rắn chống lại lối sống của những người Pharisêu và những thầy dạy khắt khe trong cộng đoàn của mình, là những người mà hành động không đi đôi với lời nói. Chúa Giêsu muốn các môn đệ của Ngài không bị lối sống như thế lây nhiễm. Lời nói và hành động của người môn đệ phải đi chung với nhau. Nếu có che đậy thế nào, thì lối sống đạo đức giả hay lời nói không đi chung với hành động sẽ bị vén mở: “Không có gì che giấu mà sẽ không bị lộ ra, không có gì bí mật mà người ta sẽ không biết. Vì thế, tất cả những gì anh em nói lúc đêm hôm, sẽ được nghe giữa ban ngày; và điều anh em rỉ tai trong buồng kín, sẽ được công bố trên mái nhà” (Lc 12:2-3). Những lời này nói cho chúng ta biết rằng dù những lời dạy của những người Pharisêu có thuyết phục và có sức ảnh hưởng thế nào đi nữa, thì bản chất của địa vị và con người thật của họ sẽ bị tỏ lộ một ngày nào đó. Chi tiết này khuyến cáo chúng ta về lối sống “trước mặt thì nói ngọt ngào, còn sau lưng thì nói lời chua chát.” Chúng ta cần phải biết rằng: sự thật mãi vẫn là sự thật, dù chúng ta có nói gì hoặc làm gì để thay đổi sự thật thì mãi mãi chúng ta không thể thay đổi nó. Điều này cũng đúng với những gì giả dối. Chúng ta chỉ có thể thay đổi chính mình từ sống giả dối đến sống chân thật [hoặc ngược lại] chứ không thể thay đổi những điều chân thật và giả dối đã làm. Hãy cẩn thận với lời nói và hành động của mình vì chúng ta sẽ không thể thay đổi bản chất của nó khi chúng ta đã thực hiện.
Trong phần thứ hai, Chúa gọi các môn đệ là bạn hữu của Ngài: “Thầy nói cho anh em là bạn hữu của Thầy được biết” (Lc 12:4). Như chúng ta biết, lối diễn tả thân mật này chỉ xảy ra ở đây trong toàn bộ Tin Mừng Nhất Lãm [Mt, Mk và Lc). Điều này cho thấy, Chúa Giêsu luôn muốn có một mối tương quan thân tình với chúng ta. Liệu chúng ta có muốn bắt đầu mối tương quan đó với Ngài không? Khi trở nên bạn hữu của Chúa Giêsu, chúng ta sẽ nhận ra được điều gì là đáng sợ nhất, đó là đánh mất mối tương quan với Chúa Giêsu [Thiên Chúa]: “Anh em đừng sợ những kẻ giết thân xác, mà sau đó không làm gì hơn được nữa. Thầy sẽ chỉ cho anh em biết phải sợ ai: hãy sợ Đấng đã giết rồi, lại có quyền ném vào hoả ngục. Thật vậy, Thầy nói cho anh em biết: anh em hãy sợ Đấng ấy. Năm con chim sẻ chỉ bán được hai hào, phải không? Thế mà không một con nào bị bỏ quên trước mặt Thiên Chúa. Ngay đến tóc trên đầu anh em cũng được đếm cả rồi. Anh em đừng sợ, anh em còn quý giá hơn muôn vàn chim sẻ” (Lc 12:4-7). Giống như trong đời sống thường ngày, khi có một người yêu hay một người bạn tri kỷ, chúng ta sợ mất người đó. Trong những lời trên, Chúa Giêsu khuyến cáo các môn đệ phải sống trung thành với Thiên Chúa và sứ điệp mà Người Con Thiên Chúa mang đến (x. Lc 9:35) bởi vì Thiên Chúa là Đấng kiểm soát và quan phòng cho toàn bộ cuộc sống của người môn đệ. Chúng ta có sợ đánh mất mối tương quan đầy yêu thương với Chúa Giêsu [Thiên Chúa] không? Nếu không muốn, chúng ta phải sống trung thành với Ngài và sứ điệp Tin Mừng mà Chúa Giêsu đã rao giảng cho chúng ta.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
