(Rm 15:14-21; Lc 16:1-8)
Trong bài đọc 1 hôm nay, Thánh Phaolô nói về mục đích của lá thư ngài viết cho các tín hữu Rôma, đó là: “Trong thư này, đôi chỗ tôi đã nói hơi mạnh, chẳng qua là để nhắc lại cho anh em điều anh em đã biết. Tôi viết thế là dựa vào ân sủng Thiên Chúa đã ban cho tôi làm người phục vụ Đức Giêsu Kitô giữa các dân ngoại, lo việc tế tự là rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa, để các dân ngoại được Thánh Thần thánh hoá mà trở nên một lễ phẩm đẹp lòng Thiên Chúa” (Rm 15:15-16). Bên cạnh đó, ngài viết thư này để nói đến điều ngài hãnh diện và tham vọng của Ngài. Tham vọng của thánh nhân “là loan báo Tin Mừng ở những nơi người ta chưa được nghe nói đến danh Đức Kitô” (Rm 15:20). Chúng ta có điều gì để hãnh diện hay chúng ta có tham vọng gì không? Chúng ta thường hãnh diện về những “chiến tích” của mình, nhưng chúng ta lại không hãnh diện trong việc rao giảng Tin Mừng cho anh chị em mình. Hãy tìm kiếm niềm vinh dự trong Tin Mừng của Chúa, vì đó là kho tàng mang cho chúng ta sự sống muôn đời.
Bài Tin Mừng hôm nay bắt đầu với đề tài về sự cần thiết của việc chia sẻ của cải cho những người nghèo túng. Đây chính là chìa khoá để chúng ta giải thích và rút ra bài học từ dụ ngôn ngày hôm nay. Chúng ta thường nghĩ người quản gia là nhân vật chính trong bài Tin Mừng. Nhưng nếu đọc kỹ, chúng ta nhận ra rằng, nhân vật chính là “nhà phú hộ.” Ông ta xuất hiện lúc đầu và lúc cuối, còn người quản gia xuất hiện vào đoạn giữa. Đây là lối viết “bánh mì kẹp” quen thuộc mà chúng ta thường gặp. Phân tích thái độ của người phú hộ chúng ta nhận ra rằng: lúc đầu, ông không bằng lòng với người quản gia của mình vì “anh này đã phung phí của cải nhà ông” (Lc 16:1). Chi tiết này cho thấy, ông không hài lòng vì người quản gia sử dụng sai mục đích tài sản của ông. Nhưng cuối cùng, ông lại khen người quản gia và cho rằng ông ta đã hành động khôn khéo (Lc 16:8). Hình ảnh người phú hộ [hay ông chủ] ám chỉ đến Thiên Chúa, Đấng trao cho chúng ta trông coi những tài sản của Ngài. Khi chúng ta sử dụng những của cải được trao không theo ý Ngài, Thiên Chúa “không hài lòng.” Nhưng khi chúng ta sử dụng theo ý Ngài, chúng ta sẽ nhận được lời khen ngợi. Nhưng làm thế nào để sử dụng những gì mình có và mình là thế nào cho đẹp lòng Thiên Chúa? Đây là điều chúng ta sẽ nhận ra nơi người quản gia.
Khi nghe ông chủ không còn cho mình tiếp tục làm việc, người quản gia liền “ngồi xuống tính toán.” Đây chính là hành vi mà Chúa Giêsu nhắc nhở các môn đệ của Ngài phải tính toán cái giá phải trả khi theo Ngài. Thái độ này bao gồm ba chuyển động: (1) xét lại lối sống và lối làm việc của mình, (2) sám hối, và (3) thay đổi và tìm hướng đi mới theo ý Chúa. Trong chuyển động 1, “người quản gia liền nghĩ bụng: ‘Mình sẽ làm gì đây? Vì ông chủ đã cất chức quản gia của mình rồi. Cuốc đất thì không nổi, ăn mày thì hổ ngươi” (Lc 16:3). Ông ta nhận ra giới hạn của mình. Khi nhận ra giới hạn, anh ta mới thấy rõ con đường trước mắt cần phải làm, đó là “anh ta liền cho gọi từng con nợ của chủ đến, và hỏi người thứ nhất: ‘Bác nợ chủ tôi bao nhiêu vậy?’ Người ấy đáp: ‘Một trăm thùng dầu ôliu.’ Anh ta bảo: ‘Bác cầm lấy biên lai của bác đây, ngồi xuống mau, viết năm chục thôi.’ Rồi anh ta hỏi người khác: ‘Còn bác, bác nợ bao nhiêu vậy?’ Người ấy đáp: ‘Một ngàn giạ lúa.’ Anh ta bảo: ‘Bác cầm lấy biên lai của bác đây, viết lại tám trăm thôi” (Lc 16:5-7). Trong hành động này, anh đã dùng của cải của ông chủ để làm lợi cho người khác. Hay nói cách khác, anh ta đã dùng của cải “bất chính” để mua lấy bạn bè, để khi mất chức anh được người khác đón tiếp vào nhà mình (x. Lc 16:9). Mỗi người trong chúng ta cũng được Thiên Chúa trao cho những món quà tương xứng với khả năng của mình. Những món quà này nhằm mục đích nối kết chúng ta với người khác. Khi chúng ta sử dụng những món quà này cho riêng mình, thì chúng ta đã không sử dụng theo điều Chúa muốn. Khi sử dụng những gì chúng ta có và chúng ta là để mang ích lợi cho người khác, chúng ta sẽ cảm nghiệm được một niềm vui thật sâu xa trong tâm hồn vì chúng ta đang sống theo cách thức mà Chúa muốn chúng ta sống.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
