Lược Sử Các Cộng Đoàn – Cộng Đoàn Nhà Mẹ
Biên soạn: Chị Maria Nguyễn Thị Tuyệt
[Trong tình yêu, không có gì đi vào quên lãng, cũng như không có ai là người bị lãng quên… có những điều chúng ta chưa có dịp biết hết những chặng đường gian khổ đã qua. Nầy đây, còn đó những con người và Ngôi Nhà Hiệp Nhất].
A. NGÔI NHÀ HIỆP NHẤT- DẤU ẤN LỊCH SỬ
Chương trình Hiệp nhất năm Phước viện Mến Thánh Giá của Giáo phận Huế đã được xúc tiến khả quan về mặt tinh thần (1961-1965). Tất nhiên cũng cần có một cơ sở vật chất để làm trụ sở Huấn luyện. Với ưu tư đó, Cha Bề Trên Đặc trách Dòng Mến Thánh Giá Huế là Linh Mục Giuse Trần văn Tường tìm mọi cách thực hiện cho bằng được dự tính lớn lao của Tu Hội, là xây dựng một cơ sở đầu tiên mang “dấu hiệu hiệp nhất”. Hiệp nhất năm Phước viện Mến Thánh Giá Huế.
Trước tiên, đó là Nhà Thanh tuyển.
- Giai Đoạn Chuẩn Bị
Tất cả đều nằm trong sự định liệu và kế hoạch của Thiên Chúa Quan Phòng. May mắn thay, với tấm lòng của vị mục tử, Đức Tổng Giám Mục Philipphê Nguyễn Kim Điền, đã hỗ trợ cho năm tu viện một số tiền, nhờ đó mới mua được 2 mẫu ruộng tư của Bà Cố Cả Lể (Thân nhân của ĐHY Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận), người con gái là bà Trần Trung Dung cũng vui lòng dâng cúng mẫu ruộng thừa kế của mình cho Dòng Mến Thánh Giá. Nhờ đó, Hội dòng có được một lô đất khoảng 15.000 m2.
Bước đầu đã có dấu hiệu khả quan, địa điểm xây cất có những nét thuận lợi: gần đường chính, kín đáo, bầu khí thanh trong, có núi Ngự Bình làm bình phong. Lô đất tọa lạc ở đường Hàm Nghi cũ, sau đổi tên là 55 Trần Phú. Phía Bắc giáp đường kiệt ngõ 55, Nam giáp khe hói, gần lăng mộ Vua Dục Đức, Đông giáp rào tre của các gia đình phía ngoài mặt đường lộ Hàm Nghi, Tây giáp với khu tập thể Bưu điện (theo địa danh năm 1988).
Với kinh phí dự trù lên tới hàng triệu đồng (thời điểm 1963). Cha Bề Trên kêu gọi sự đóng góp vật chất của năm Phước viện. Đáp lại lời kêu gọi của Linh mục Giuse Trần Văn Tường (thư ngày 10.10.1965), các Phước viện (Pv) lần lượt phúc đáp. Pv Phủ cam ngày 13.10.1965; Pv Trí Bưu ngày 15.10.1965; Pv Dương Sơn ngày 17.10.1965; Pv La Vang ngày 19.10.1965.
Tất cả các Phước viện đều nhận thấy mình có bổn phận và nghĩa vụ đóng góp cho Hội dòng, cho thế hệ tương lai, nên đều đồng thanh hưởng ứng đóng góp vật chất để xây cất ngôi nhà Đệ tử. Cha cũng không quên kêu mời sự đóng góp hảo tâm quãng đại của các vị Ân nhân nước ngoài, điển hình là Linh mục Thừa sai Raphael Fasseaux(1896- 1923 – 1969) đã dâng cúng tài sản thừa kế của ngài, Hội dòng chúng ta hết lòng kính nhớ và ghi ơn (Qua đời 12.10.1969).
Đó là khởi đầu nhà Đệ tử của Dòng MTG Thừa Sai Huế, bây giờ là Nhà Mẹ của Hội Dòng – Địa chỉ hiện tại 113 Trần Phú, Phường Thuận Hóa, Thành Phố Huế.
Thời gian từ 1967 đến năm 1968 Hội Đồng Trung Ương (HĐTƯ) ở Tòa Khâm Mạng (cũ).
Hè năm 1969 – 1975: HĐTƯ được chuyển về trụ sở 19A Nguyễn Trường Tộ, Phủ Cam, là từ đường của Ông Bà Cố Ngô Đình Khả (Chị Maria Mad. Trương Thị Lý Dòng MTG Huế là cháu ngoại). Học viện cũng về ở đây ở với Nhà Trung Ương.
Sau tháng 4.1975, Nhà Trung Ương bị bị tiếp thú, HĐTƯ về lại Cộng đoàn Khâm Mạng, nhà tập chỉ còn 06 chị Lớp Chị Anna Hiện… (sau đó, các chị Nhà Tập qua Cđ/MTG Dương Sơn để lao động với các chị cộng đoàn DS).
Sau 1975, Thanh tuyển Nhà An Lăng còn khoảng 10-12 em, Chị Anê Hồ Thị Phước coi sóc. Chị qua đời tại đường Hàm Nghi (PC) vì lạc đạn. Sau đó, chị Lucia Nguyễn Thị Ẩn; và tiếp theo là Chị Anna Bùi Thị Mai Anh, các em đông hơn, nhưng phần đông là ngoại trú. Chị Giám đốc đệ tử phải lưu động đi gặp thăm các em tại các giáo xứ để khích lệ và củng cố ơn gọi của các em.
B. SAU THỜI KỲ THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (1975)
- Cộng Đoàn Mến Thánh Giá An Lăng
Thanh tuyển viện bước sang một giai đoạn mới, Nhà An Lăng không còn là ngôi nhà dành riêng cho Thanh tuyển nữa.
Cộng đoàn An lăng trở thành Ngôi Nhà Chung của Hội Dòng nơi có thể đón nhận các chị em trở về sau các cuộc chiến tranh Nam – Bắc Việt Nam (1972 – 1975).
Hai Phước viện Mến Thánh Giá Trí Bưu và Di loan (La Vang) cùng một số sở (cộng đoàn) ở vùng giới tuyến đã bị tàn phá, các chị sơ tán vào Huế từ năm 1972. Các chị già yếu của Pv/MTG Di loan tá túc ở Trường Tín Đức (Tây Linh, Thành Nội, Huế), Tháng 4 đến tháng 7.1975, chạy vào Hòa Khánh, Đà Nẵng, sau tập trung về nhà Thanh Tuyển. Các chị Pv/MTG Trí Bưu một số vào Nam, một số tá túc ở Dòng Chúa Cứu Thế Huế, và được phân bổ đi giúp xứ, lên Tòa Khâm Mạng (cũ) hay về Nhà Thanh tuyển An lăng.
Một số chị không còn sở nữa như Gia Đẳng, Mỹ Thủy, Kẻ Văn, Bố Liêu… về lại Dòng, quý chị đi học Sài Gòn cũng trở về Huế, một số Thanh Tuyển còn theo đuổi ơn gọi rải rác tựu về, một số mới xin gia nhập. Tất cả làm thành một cộng đoàn, với nhiều thành phần: già, trẻ. Chị Bề trên là Chị Têrêxa Nguyễn Thị Lý, Chị Maria Madalêna Trương Thị Lý làm chủ hộ, kiêm Giám đốc Thanh Tuyển. Chị em cộng đoàn lên tới 75 nhân khẩu.
Từ những năm trước, ngôi nhà An Lăng là ngôi nhà chung đã đón nhận Quý Chị của Dòng từ các nơi trở về.
Năm 1975, và sau khi đất nước thống nhất.
Chị Tu Hội Trưởng và hai chị trong Ban Cố vấn cũng đã rời nhà 19A Nguyễn Trường Tộ. Các kỳ Tĩnh Tâm, các kỳ họp Đại Công Nghị, các kỳ Bầu cử cấp Hội dòng đã được tổ chức ở đây. Nhưng Chị Tu hội Trưởng và Hội Đồng Trung Ương thì đặt trụ sở tại Tòa Khâm Mạng (Chỉ có chị Tu Hội trưởng, chị Phó và chị Tổng thư ký). Vì thế, trong kỳ họp Đại Công Nghị kỳ V, khóa IV ngày 03.12.1981, Chị Tu hội Trưởng Maria Madalêna Trương Thị Lý, đề xuất ý kiến và chị em có nguyện vọng di dời Ban Trung Ương từ Khâm Mạng về nhà An Lăng, Hội nghị nhất trí với đa số tuyệt đối.
Tháng 7.1982, Chị Tu Hội Trưởng Maria Mad. Trương Thị Lý và Hội Đồng Trung Ương chính thức dời Trung ương về nhà An Lăng. Cộng đoàn An Lăng vui mừng tiếp đón Ban Quản Trị Trung Ương như đón tiếp người Mẹ về sống với đoàn con.
– Một biến cố bất ngờ về chính trị xảy đến cho Hội Dòng, cách riêng gây kinh hoàng cho Cộng đoàn An Lăng. Sau trận bão dữ lướt qua thành phố Huế, ngày 16.10.1985, ngôi nhà An Lăng bị tốc mái, chỉ còn 1/3 tồn lợp, đang lo âu chạy vạy vì nhà cửa hư hại, cây cối gảy đổ, vườn tược tan hoang thì ngày17.10.1985, Chị Tu Hội Trưởng Maria Mad. Trương Thị Lý bị Nhà Nước bắt và khám xét tại An Lăng và tại Nhà Khâm Mạng, nơi chị đã ở trước. Chị Matta Trương Thị Nông, bị bắt ở ga Bình Triệu (SG); một tháng sau, Chị Agata Võ Thị Trúc cũng được mời ‘đi nghỉ’ tại khám Chí Hòa 01 tháng. Chị Maria Mad.Lý, chị Matta Nông lâu hơn, khoảng 3 năm. Một quang cảnh tang thương, nhiều e ngại, lo lắng trĩu nặng trong lòng mọi người… Chỉ biết tin tưởng, nguyện cầu, phó thác để tìm lại sự bình an trong Thánh ý Chúa. Sau những ngày tháng lao tù, các chị đã trở lại Nhà dòng mọi sự bình an. Hội dòng tiếp tục hành trình Ơn gọi theo Chân Chúa Giêsu Chịu-Đóng-Đinh.
(Còn tiếp)
