Một Linh mục truyền giáo bên cạnh những người Công giáo thuộc bộ lạc bản địa ở Papua New Guinea (Ảnh: Agencies/Vatican News)
Khi Đức Thánh Cha Phanxicô đến thăm Papua New Guinea lần đầu tiên vào tháng 9 này, ngài sẽ thấy một Giáo hội Công giáo với những biểu hiện đa văn hóa.
“Đây là những dân tộc rất cổ xưa với những truyền thống rất lâu đời”, Cha Mario Abzalón Alvarado Tovar, Bề trên Tổng quyền của Dòng Thừa Sai Thánh Tâm (MSC), cho biết.
Papua New Guinea, bao gồm nửa phía đông của đảo New Guinea ở phía tây nam Thái Bình Dương, là nơi các nhà truyền giáo châu Âu giới thiệu Kitô giáo vào thế kỷ 19. Đất nước này có khoảng 10 triệu dân, 95% là Kitô hữu.
“Đối với họ, sự hiện diện của Đức Thánh Cha khẳng định hành trình của họ với tư cách là một Giáo hội, với tư cách là dân Chúa”, Cha Alvarado, nhà truyền giáo sinh ra ở Guatemala, cho biết.
Vị Linh mục truyền giáo đã trò chuyện với Vatican News trước chuyến viếng thăm từ ngày 2 đến ngày 13 tháng 9 của Đức Thánh Cha Phanxicô tới Châu Á và Châu Đại Dương. Đức Thánh Cha dự kiến sẽ thực hiện chuyến Tông du qua Indonesia, Papua New Guinea, Timor Leste và Singapore.
Các nhà truyền giáo MSC được giao nhiệm vụ truyền giáo cho Papua New Guinea vào những năm 1870 vào thời kỳ của Đấng sáng lập dòng và Cha Jules Chevalier, một vị Linh mục Công giáo người Pháp.
Bắt đầu sứ mạng mới
Theo Cha Alvarado, các nhà truyền giáo của MSC đã thiết lập điểm truyền giáo của họ trên đảo vào năm 1881 và cử hành Thánh lễ đầu tiên vào ngày 4 tháng 7 năm 1885.
Kể từ đó, họ đã trở thành những người tiên phong của Giáo hội Công giáo trong nước. Các nhà truyền giáo đã thiết lập một số điểm truyền giáo ở bờ biển phía nam giữa các bộ tộc Roro và Mekeo.
“Trên thực tế, kể từ năm 1881, chúng tôi đã có mặt ở Papua New Guinea, đánh dấu sự khởi đầu kỷ nguyên hiện đại của Giáo hội ở đó”, Cha Alvarado nói.
“Đã có những sự hiện diện tối thiểu từ nhiều thế kỷ trước, từ rất xa xưa, nhưng kể từ năm 1881, chúng tôi đã hiện diện liên tục. Theo một nghĩa nào đó, chúng tôi là những người tiên phong trong việc phát triển Giáo hội ở Papua New Guinea”.
Các tín hữu Công giáo chiếm khoảng 30% hay 3,5 triệu người ở Papua New Guinea, và họ sống ở 19 Giáo phận.
Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ là vị Giáo hoàng thứ hai đến thăm Papua New Guinea. Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã đến thăm đất nước này vào năm 1984 và 1995 khi ngài tuyên phong Chân Phước cho Phêrô To Rot, một Giáo lý viên đã lập gia đình và bị sát hại vì đức tin vào năm 1945.
‘Vùng đất của những điều bất ngờ’
Vị Linh mục cho biết Papua New Guinea là một thế giới đa văn hóa, và Giáo hội ở đó có nhiều màu sắc, đa ngôn ngữ và đa sắc tộc.
“Có một câu nói mô tả Papua New Guinea, ‘vùng đất của những điều bất ngờ’”.
Đất nước này có “một truyền thống văn hóa rất cổ xưa” nhưng có “lối sống rất khác với thế giới phương Tây”, Cha Alvarado nói.
“Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ thấy một Giáo hội thực hành đức tin mạnh mẽ, nhưng theo phong cách của Papua New Guinea, của các hòn đảo của New Guinea, của lục địa, của vùng cao nguyên và của các vùng ven biển”, Cha Alvarado nói.
“Chúng tôi cần thay đổi thẻ SIM trong đầu khi đến Papua New Guinea”.
Một Giáo hội đa văn hóa
Cha Alvarado cho biết đời sống của Giáo hội Công giáo ở Papua New Guinea là nơi hội tụ của các nền văn hóa và truyền thống, pha trộn với nhiều nghi lễ và điệu múa bắt nguồn từ một thế giới nông thôn đầy rừng rậm, sông ngòi, đánh bắt cá và săn bắn.
“Các nhà truyền giáo chúng tôi có một tỉnh với hơn 115 nhà truyền giáo, tất cả đều là người bản xứ, và có nhiều Dòng tu tại Giáo hội Papua New Guinea. Họ là những người cởi mở theo nghĩa đó, nhưng rất đa văn hóa, đa ngôn ngữ, đa màu sắc”, Cha Alvarado nói.
“Thật khó để diễn tả bằng lời, nhưng có một nhịp điệu thời gian mà những gì chúng tôi nói trong các điểm truyền giáo trở nên rõ ràng: mọi người có thời gian và chúng tôi có đồng hồ. Đối với họ, thời gian luôn hiện diện. Đó là những con người vĩ đại của New Guinea”.
Sự phát triển của Giáo hội bất chấp những thách thức
Trong những năm đầu truyền giáo, các nhà truyền giáo phải đối mặt với nhiều thách thức khác nhau, chẳng hạn như khó khăn trong việc hiểu các tập quán như tục ăn thịt người, các vấn đề sức khỏe, thiếu cơ sở hạ tầng và thế giới văn hóa và tôn giáo của người Papua.
“Tập tục ăn thịt đồng loại hiện nay gần như đã biến mất”, Cha Alvarado nói.
Nhưng còn có nhiều thách thức hơn như các vấn đề về sức khỏe.
“Đó là thời kỳ của bệnh sốt rét và bệnh tật vì đây là những người gần như không tiếp xúc với phương Tây. Khó khăn vật chất khi không có đường sá và không có cơ sở hạ tầng. Thế giới văn hóa cũng đầy thử thách; các nhà truyền giáo của chúng tôi ban đầu không hiểu đầy đủ về thế giới và thực hành tôn giáo của họ”, Cha Alvarado nói.
Tuy nhiên, Tin Mừng đã hiện diện, hạt giống của Nước Trời luôn ở đó, và Chúa Giêsu cũng hiện diện ở đó, nhưng với những thực hành ban đầu khiến mọi việc trở nên khó khăn trong việc hòa giải, Cha Alvarado chia sẻ thêm.
Những thách thức hiện tại
Papua New Guinea đã đạt được sự tiến bộ kinh tế xã hội đáng kể và Giáo hội rất vững mạnh. Tuy nhiên, Giáo hội phải đối mặt với những thách thức đáng chú ý, giống như các khu vực khác trên thế giới, bao gồm biến đổi khí hậu, khai thác mỏ không tôn trọng các cộng đồng địa phương và tình trạng nghèo đói mang tính hệ thống.
“Tình trạng nghèo đói mang tính hệ thống tồn tại ở Papua New Guinea mặc dù đây là một quốc gia có nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào. Nhiều công ty quốc tế đang bóc lột đất nước này. Biến đổi khí hậu được cảm nhận rõ ràng vì đây là một quốc gia phụ thuộc nhiều vào tài nguyên thiên nhiên. Phá rừng và độc canh quy mô lớn ảnh hưởng đến người dân”, Cha Alvarado nói.
Khai thác mỏ ‘không có hình bóng con người’ cũng là một vấn đề lớn và Giáo hội bị ảnh hưởng sâu sắc và nỗ lực sát cánh cùng với những người cần được giúp đỡ nhất.
“Ngoài ra, thế giới bộ lạc là một thách thức đối với người nước ngoài cũng như Giáo hội – làm thế nào để tôn trọng các cấu trúc bộ lạc hoặc thị tộc và truyền giáo từ bên trong trong khi đồng thời tôn trọng và nỗ lực hàn gắn những phản giá trị trong mọi cơ cấu xã hội và Giáo hội”, Cha Alvarado cho biết thêm.
Ơn gọi địa phương
Nhờ công việc tiên phong của các nhà truyền giáo, ơn gọi bản địa đã xuất hiện nơi người dân Papua.
Peter To Rot là giáo dân bản xứ đầu tiên được tuyên phong hiển thánh; nhiều tín hữu địa phương coi ngài là một mẫu gương.
“Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ thấy các Giám mục và Linh mục bản địa”, Cha Alvarado nói. “Người nước ngoài đã làm được những công việc tuyệt vời, nhưng họ ngày càng ít đi và những thách thức vẫn còn. Tôi chắc chắn rằng Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ cảm nhận được những điều đó một cách sâu sắc vì chúng rất rõ ràng ở Papua New Guinea”, Cha Alvarado nói.
Đất nước này có các nhà đào tạo với nhiều ơn gọi tu trì bản địa, tu sĩ, giáo sĩ thuộc Giáo phận và anh chị em giáo dân dấn thân.
Việc thiết lập Vương quốc của Thiên Chúa không phải là điều không thể. Tuy nhiên, nó đòi hỏi chúng ta phải “cởi giày” trên vùng đất thiêng liêng như Papua New Guinea và thay đổi khuôn khổ của chính chúng ta với tư cách là những nhà truyền giáo, Cha Alvarado nhấn mạnh.
“Chúng ta cần hội nhập vào nền văn hóa và loan báo Tin Mừng từ bên trong. Đây là một trong những đề xuất nhất quán nhất của Đức Thánh Cha đối với các nhà truyền giáo”.
Giống như các tín hữu ở các quốc gia khác mà Đức Thánh Cha dự kiến viếng thăm, sự hiện diện của Đức Thánh Cha Phanxicô “là một củng cố đối với cuộc hành trình của họ với tư cách là một Giáo hội, đặc biệt là dân Chúa ở Papua New Guinea”, Cha Alvarado chia sẻ thêm.
Minh Tuệ (theo UCA News)
