Têrêxa Giêsu sinh ngày 28.03.1515 ở Avila (Tây Ban Nha), trong một gia đình quí tộc đạo đức gồm 08 trai 03 gái. Lúc nhỏ, cô rất thích đọc sách tu đức và hạnh thánh tử đạo. Có lần cô bảo em: “Chúng ta hãy đến chỗ người ta đang bắt đạo, để chị em mình được chết vì đạo, được Chúa thưởng lên thiên đàng hưởng phước với các thánh”.
Cô rất có lòng kính mến Đức Mẹ, lần chuỗi hằng ngày. Năm 12 tuổi, mẹ mất, cô đến quỳ trước ảnh Đức Mẹ, xin Mẹ nhận làm con.
Khoảng 16 tuổi, cha cô gửi cô đến ở nhà dòng thánh Augustinô tại Avila. Năm 1530 nhân tuần cấm phòng, Têrêxa cảm thấy ước nguyện đi tu thôi thúc trong lòng, nên trở về ngỏ ý xin cha cho phép vào tu dòng Carmêlô, nhưng cha cô nhất định khước từ, cô không sờn lòng, vẫn kiên trì hun đúc ý chí sống đời tận hiến.
Năm 1533, vừa đúng 18 tuổi, Têrêxa quyết định lên đường vào tu trong dòng Carmêlô “Chúa Nhập Thể” tại Avila. Cô tiến bộ rất nhanh trên đường tu đức và ngày 02.11.1535 được mặc áo dòng. Tại đây Têrêxa đã tuyên khấn trọng thể ngày 03.11.1537, lúc 22 tuổi.
Tư chất thông minh nhưng sức khoẻ lại yếu kém, chị gặp nhiều thử thách về sức khoẻ. Cũng thế, đời sống thiêng liêng của chị, trong khoảng 20 năm, cũng chỉ tỏ ra bình thường cho tới Mùa Chay 1554, khi đọc quyển Tự Thú” (Confession) của thánh Augustinô và suy ngắm trước ảnh Chúa chịu đánh đòn, chị đã hoán cải để bước vào một đời sống sốt mến nồng cháy.
Từ đó, tình yêu Thiên Chúa của chị sẽ trở thành một “ngọn lửa thiêu đốt”. Sáu năm sau, “thị kiến” hoả ngục làm chị hiểu được giá trị của các linh hồn và mối nguy mất linh hồn. Chị quyết định làm mọi sự để cứu rỗi các linh hồn. Lúc ấy Têrêxa 40 tuổi.
Không ngừng trò chuyện với Thiên Chúa, chị thường xuyên được lôi cuốn vào trạng thái xuất thần. Tuy nhiên, chị không bao giờ cho rằng sự thánh thiện hệ tại những hiện tượng phi thường. Bản thân chị “hoàn toàn cháy lửa mến Chúa nồng nàn”, chị khuyên các chị em: “Ai có Thiên Chúa thì không thiếu sự gì: Thiên Chúa là đủ cho họ. Mọi của cải của chúng ta là ở việc chu toàn thánh ý Chúa …”.
Khao khát sống theo Tin Mừng hơn, và nhận thấy sự lỏng lẻo về kỷ luật tu trì trong các tu viện dòng Carmêlô, chị quyết định hiến mình cho việc cải cách Dòng. Được thánh Phêrô Alcantara và thánh Phanxicô Borgia nâng đỡ, năm 1562, chị lập tu viện cải cách đầu tiên của các chị dòng Carmêlô “đi chân không” ở Avila.
Năm 1567, chị được phép Bề trên tổng quyền Carmêlô thiết lập thêm những tu viện cải cách khác. Thế là chị Têrêxa Giêsu bắt đầu hành trình, trong sự thiếu tiện nghi và nguy hiểm.
Năm 1571, chị trở về làm bề trên tu viện Chúa Nhập Thể ở Avila (1571-1574) và tổ chức công cuộc cải cách ở đây, với sự trợ giúp của thánh Gioan Thánh Giá. Sau đó chị lại tiếp tục các cuộc hành trình để mở những tu viện mới. Năm 1567, bề trên tổng quyền cho phép chị lập những tu viện cải cách cho nam giới; chị trao nhiệm vụ này cho thánh Gioan Thánh Giá, cha giải tội của chị. Đến khi chị mất năm 1582, chị đã lập được 16 tu viện nữ và 14 tu viện nam.
Têrêxa Avila đã để lại một kho tàng văn chương phong phú, các tác phẩm của chị gồm: Sách cuộc đời (tiểu sử tự thuật); Con Đường Hoàn Thiện; Các tư tưởng về Tình yêu Thiên Chúa; Lâu Đài Nội Tâm. “Con đường hoàn thiện” qua những tác phẩm và gương sáng của chị, cũng như “Học thuyết thiêng liêng của chị” khiến chị nhận được danh hiệu “Tiến sĩ Hội Thánh”.
Trên giường hấp hối, chị Têrêxa bộc lộ niềm khao khát Thiên Chúa: “Lạy Chúa là Hôn phu của con, giờ mong đợi đã đến. Đây là lúc chúng ta hội ngộ. Người Yêu của con, Chúa của con, đã đến giờ ra đi. Giờ đã đến. Xin cho ý Chúa thể hiện…”.
Chị mất tại Alba de Tormes, Tây Ban Nha ngày 15.10.1582. Chị được Đức Giáo Hoàng Grêgôriô XV phong Thánh năm 1622, và được Đức Giáo Hoàng Phaolô VI tôn làm Tiến sĩ Hội Thánh năm 1970.
Lm. Sta-nít-la-ô Nguyễn Đức Vệ
Nguồn: tonggiaophanhue.org
