(Đn 7:9-10.13-14; Ga 1:47-51)
Hôm nay chúng ta cùng với Giáo Hội mừng kính lễ các Tỗng Lãnh Thiên Thần. Thiên thần—những sứ giả từ Thiên Chúa—xuất hiện thường xuyên trong Kinh Thánh, nhưng chỉ có Micaen, Gáprien, Raphaen được gọi tên. Micaen [Ai giống như Thiên Chúa?] xuất hiện trong thị kiến của Đanien như là “hoàng tử vĩ đại,” là người bảo vệ Israel khỏi các kẻ thù; trong sách Khải Huyền, Micaen hướng dẫn đạo quân của Thiên Chúa đến chiến thắng cuối cùng trên những mãnh lực sự dữ. Lòng sùng kính Tổng Lãnh Thiên Thần Micaen là lòng sùng kính thiên thần cổ xưa nhất, bắt đầu từ Phương Đông vào thế kỷ thứ tư. Giáo Hội Phương Tây bắt đầu cử hành nghi lễ tôn Kính Micaen và các thiên thần vào thế kỷ thứ năm. Gáprien [Thiên Chúa là sức mạnh của con] cũng xuất hiện trong các thị kiến của Đanien, công bố vai trò của Micaen trong kế hoạch của Thiên Chúa. Sự hiện ra quan trọng nhất của Gáprien là cuộc gặp gỡ với người con gái Do Thái trẻ tên là Maria, là người đồng ý cưu mang Đấng Messia. Hoạt động của Raphaen [Sự chữa lành của Thiên Chúa] được trình thuật trong Sách Tôbít. Trong sách đó, Raphaen hiện ra để hướng dẫn con trai của Tôbít là Tôbia qua những cuộc mạo hiểm thần kỳ để đạt đến ba kết cục hạnh phúc: Kết hôn giữa Tôbia và Sara, chữa lành sự mù loà của Tôbít và khôi phục sự thịnh vượng của gia đình.
Bài đọc 1 hôm nay trình bày cho chúng ta thị kiến ban đêm của Đanien. Trong thị kiến, Đanien nhìn thấy phiên toà xét xử muôn dân muôn người. Trong phiên toà, “vị chủ toạ” là Đấng Lão Thành, “có ngàn ngàn hầu hạ Người, vạn vạn túc trực trước Thánh Nhan” (Đn 7:10). Khi việc xét xử bắt đầu thì quang cảnh của phiên toà thay đổi: “có ai như một Con Người đang ngự giá mây trời mà đến. Người tiến lại gần bên Đấng Lão Thành và được dẫn đưa tới trình diện. Đấng Lão Thành trao cho Người quyền thống trị, vinh quang và vương vị; muôn người thuộc mọi dân tộc, quốc gia và ngôn ngữ đều phải phụng sự Người. Quyền thống trị của Người là quyền vĩnh cửu, không bao giờ mai một; vương quốc của Người sẽ chẳng hề suy vong” (Đn 7:13-14). Những lời trên đưa chúng ta về hình ảnh trung tâm của ngày phán xét, đó là Con Người, điều mà chúng ta tuyên xưng trong Kinh Tin Kính: “Người sẽ lại đến trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết.” Chúng ta sẽ như thế nào trong ngày phán xét? Chính Chúa Giêsu là Đấng mà mọi vinh quang danh dự đều quy chiếu về. Các thiên thần sẽ lên xuống để hầu hạ và túc trực trước nhan Ngài. Đây là điều chúng ta sẽ nghe trong bài Tin Mừng hôm nay.
Bài Tin Mừng hôm này trình bày cho chúng ta về cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu với Nathanaen. Để hiểu hơn sứ điệp của bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta viết lại cuộc đối thoại như sau:
Đức Giêsu: “Đây đích thật là một người Israel, lòng dạ không có gì gian dối.”
Nathanaen: “Làm sao Ngài lại biết tôi?”
Đức Giêsu: “Trước khi Philípphê gọi anh, lúc anh đang ở dưới cây vả, tôi đã thấy anh rồi.”
Nathanaen: “Thưa Thầy, chính Thầy là Con Thiên Chúa, chính Thầy là Vua Israel!”
Đức Giêsu: “Vì tôi nói với anh là tôi đã thấy anh ở dưới cây vả, nên anh tin! Anh sẽ còn được thấy những điều lớn lao hơn thế nữa.” Người lại nói: “Thật, tôi bảo thật các anh, các anh sẽ thấy trời rộng mở, và các thiên thần của Thiên Chúa lên lên xuống xuống trên Con Người.”
Trong cuộc đối thoại, Chúa Giêsu khẳng định Nathanaen là người Israel “đích thật.” Chi tiết ám chỉ rằng Nathanaen là một người Do Thái gương mẫu bởi vì ông ta không loại bỏ Chúa Giêsu, nhưng đến với Ngài. Ông là người công chính, ngay thẳng, ở nơi ông không có sự giả dối [men Pharisêu]. Lòng ông luôn tìm kiếm sự thật trong sách luật và các ngôn sứ. Hình ảnh ông ngồi dưới gốc cây vả liên quan đến truyền thống sau này, nói đến việc các rabi học luật “dưới gốc cây vả.” Như thế, chi tiết này ám chỉ đến việc những ai đọc và suy gẫm sách Luật sẽ được dẫn đến với Chúa Giêsu. Khi đọc Kinh Thánh, chúng ta đọc với thái độ như thế nào? Chúng ta có được thúc đẩy để đến với Chúa Giêsu và theo Ngài trên con đường yêu thương và phục vụ không?
Một chi tiết khác mà chúng ta có thể suy gẫm là câu khẳng định của Chúa Giêsu về việc các “thiên thần lên lên xuống xuống trên Con Người.” Hình ảnh này chỉ được hiểu khi chúng ta liên kết với câu 13: “Không có ai đã lên trời trừ Con Người đã từ trời xuống.” Câu này ám chỉ rằng: Không ai nhìn thấy Thiên Chúa, ngoại trừ Con Người. Như vậy, thị kiến của Giacóp (St 28:11-12 – được sử dụng ở đây) đã được biến thành một viễn cảnh trong tương lai được hứa cho những người tin, lời hứa mà trong đó Chúa Giêsu là mối dây liên kết trời và đất. Như vậy, chỉ nơi Chúa Giêsu mà chúng ta có thể nhìn thấy ý nghĩa trọn vẹn của kiếp sống trên trần thế và những gì sẽ xảy ra trên thiên đàng. Chúng ta có cảm nghiệm được điều này mỗi khi đến với Chúa Giêsu không?
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
