(Br 5:1-9; Pl 1:4-6.8-11; Lc 3:1-6)
Tác giả sách Barúc hôm nay trình bày cho chúng ta về ngày Thiên Chúa sẽ tỏ cho muôn dân thấy hào quang rực rỡ của Ngài. Trong ngày đó, Thiên Chúa sẽ kêu gọi Giêrusalem “cởi bỏ áo tang khổ nhục, và mặc lấy ánh vinh quang vĩnh cửu Thiên Chúa ban cho ngươi; hãy khoác vào mình áo choàng công chính của Thiên Chúa; và đội lên đầu triều thiên vinh quang Đấng Vĩnh Hằng ban tặng (Br 5:1-2). Nỗi buồn đau vì xa đất nước, xa Thiên Chúa sẽ được cất khỏi dân. Chỉ có niềm vui và vinh quang rực rỡ của Thiên Chúa sẽ chiếu toả trên dân để muôn nước từ đông sang tây sẽ tụ họp về để tôn vinh tình yêu của Thiên Chúa. Tuy nhiên, để cho muôn dân được nhìn thấy vinh quang Thiên Chúa, Giêrusalem phải vâng lệnh Thiên Chúa, đó là “phải bạt thấp núi cao và gò nổng có tự lâu đời, phải lấp đầy thung lũng cho mặt đất phẳng phiu” (Br 5:7). Những lời này cũng được Thiên Chúa gởi đến mỗi người trong chúng ta. Thật vậy, chúng ta được mời gọi mặc lấy niềm vui được cứu độ và làm lan toả tình yêu của Thiên Chúa nơi chúng ta sống và làm việc. Để làm được điều đó, Thiên Chúa cũng mời gọi mỗi người chúng ta bỏ đi những gì ngăn cản chúng ta đến với anh chị em mình, đó chính là những núi cao, những gò nổng, những thung lũng trong cuộc đời mỗi người chúng ta. Lời mời gọi này trở nên khẩn thiết hơn trong sứ điệp của Thánh Thánh Gioan Tiền Hô được trình bày trong bài Tin Mừng hôm nay.
Trong bài đọc 2 hôm nay, Thánh Phaolô sau lời chào mở đầu như những thư khác, Thánh Phaolô nói về tâm tình của mình trong tương quan với các tín hữu Philipphê. Chúng ta có thể nhận ra những tâm tình sau: (1) tâm tình tạ ơn Thiên Chúa mỗi khi nghĩ đến họ (1:3); (2) tâm tình vui sướng trong cầu nguyện vì họ đã góp phần vào việc rao giảng Tin Mừng (1:4-5); (3) tâm tình vững tin vào Thiên Chúa Đấng tiếp tục công việc tốt đẹp mà Ngài khởi sự nơi họ (1:6); (4) tâm tình quý mến mọi người với tình thương của Đức Kitô Giêsu (1:8). Trong đời sống thường ngày, chúng ta cũng có những người được Thiên Chúa gởi đến để sống và làm việc chung với chúng ta. Chúng ta có những tâm tình như Thánh Phaolô mỗi khi nghĩ đến hay gặp họ?
Ngoài những tâm tình trên, bài đọc 2 còn thuật lại cho chúng ta điều Thánh Phaolô khẩn khoản nài xin Thiên Chúa cho các tín hữu Philipphê, đó là “cho lòng mến của anh em ngày thêm dồi dào, khiến anh em được ơn hiểu biết và tài trực giác siêu nhiên, để nhận ra cái gì là tốt hơn. Tôi cũng xin cho anh em được nên tinh tuyền và không làm gì đáng trách, trong khi chờ đợi ngày Đức Kitô quang lâm” (1:9-10). Đọc những lời này, chúng ta cũng tự vấn lại lời cầu xin của mình mỗi khi chúng ta đến với Đức Kitô. Chúng ta có xin Ngài cho tình yêu chúng ta dành cho Chúa và cho nhau tăng trưởng mỗi ngày không? Chúng ta có xin Ngài giúp chúng ta nhận ra những điều tốt để làm và nhất là giữ tâm hồn chúng ta khỏi những điều đáng trách cho đến khi Ngài đến trong vinh quang không? Hơn nữa, Thánh Phaolô cầu xin cho họ những điều trên với mục đích là để họ “sẽ đem lại hoa trái dồi dào là sống một đời công chính nhờ Đức Giêsu Kitô, để tôn vinh và ngợi khen Thiên Chúa” (1:11). Những lời này nhắc nhở chúng ta về mục đích sống của mình. Nhiều người trong chúng ta mong ước được có nhiều “hoa trái” trong đời sống vật chất hay trong tương quan với con người mà nhiều khi bỏ quên việc phải sinh hoa trái trong đời sống thiêng liêng, trong tương quan với Thiên Chúa. Cuộc sống có hoa trái đẹp trong đời sống thiêng liêng là cuộc sống luôn hát khúc ca tạ ơn, ngợi khen và tôn vinh Thiên Chúa vì tình yêu của Ngài tồn tại đến muôn đời.
Trong cuộc sống thường ngày, tôi tin rằng bạn đã có lần lái xe trên một con đường thật xấu. Bạn có cảm giác thế nào? Tôi tin rằng bạn sẽ không vui lắm nhưng cảm thấy khó chịu và bực tức khi đi trên những con đường có nhiều “ổ voi ổ gà.” Một kinh nghiệm khác mà ai trong chúng ta cũng có đó là gặp hay sống với một người có cá tính “quá kỳ dị” và khó tính. Khi đã trải qua, bạn có còn muốn gặp hoặc thích sống với người đó không? Tôi cũng tin chắc rằng chúng ta sẽ không bao giờ thích gặp và sống với những người như thế. Thật vậy, chúng ta thường tránh những đoạn đường xấu và những người có cá tính khó chịu: Đường xấu ngăn cản hoặc làm chậm hành trình của chúng ta và người có cá tính “quái dị” làm cho tình bạn trở nên khó khăn. Những điều này giúp chúng ta bước vào tinh thần của phụng vụ Chủ Nhật II Mùa Vọng – chuẩn bị tâm hồn cho Chúa ngự đến: “Có tiếng người hô trong hoang địa : hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi. Mọi thung lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay, đường lồi lõm, phải san cho phẳng” (Lc 3:4-5).
Lũng sâu và đồi núi trong cuộc đời của chúng ta là gì? Những con đường lồi lõm là gì mà ngăn cản chúng ta đến với Chúa và người khác là gì? Những bức tường và cánh cửa đóng kín không cho phép người khác bước vào trong con tim của chúng ta là gì? Có lẽ đây là sự giân dữ, lười biếng, nói xấu, nó dối, tham lam hay ích kỷ của chúng ta chăng? Lời Chúa trong bài Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta san bằng những gập ghềnh, lồi lõm trong cuộc đời của chúng ta để Chúa và người khác đến trong cuộc đời của chúng ta.
Lời Chúa trong chủ nhật hôm nay nói về việc chuẩn bị dân để đón Chúa đến của Thánh Gioan Tẩy Giả. Hai từ chính của sứ điệp của thánh nhân là: sám hối và tha thứ (để được ơn tha tội). Thánh nhân nói về mình như là “tiếng kêu trong hoang đia.” Chúng ta thấy, Thánh Gioan Tẩy Giả dùng “tiếng kêu” của mình để chuẩn bị dân đón chờ Đấng Messiah đến. Thật vậy, Thánh Gioan Tẩy Giả là “tiếng kêu” trong hoang địa. Tự bản chất của chính mình, “tiếng kêu” chỉ phát ra một chuổi âm thanh không có ý nghĩa. Chỉ khi “tiếng kêu” hoà quyện với “lời” thì nó mới có ý nghĩa để chuyển tải một nội dung, một sứ điệp. Tin mừng của Thánh Gioan cho chúng ta hay rằng: Chúa Giêsu là “Lời.” Như vậy, cuộc đời của Gioan Tẩy Giả là “tiếng kêu” chỉ có ý nghĩa và trở nên một sứ điệp cho người khác khi gắn kết không thể tách rời với Đức Kitô là “Lời” của Thiên Chúa. Cuộc đời của chúng ta cũng thế, chỉ có ý nghĩa và trở thành “tin mừng” cho người khác khi trở nên một với Đức Kitô.
Nếu lời quan trọng như thế, chúng ta sử dụng lời nói của chúng ta như thế nào? Chúng ta cảm thấy thế nào khi buổi sáng mới thức dậy, chúng ta nghe người thân nói: “tôi yêu bạn” hoặc “trông bạn dễ thương quá”? Chúng ta cảm thấy thế nào khi chúng ta đến nơi làm việc và những người làm chung nói với chúng ta rằng: “hôm nay trông bạn đẹp quá”? Chúng ta cảm thấy vui và hạnh phúc khi chúng ta nghe người khác nói những lời hay đẹp về chúng ta. Ngược lại, chúng ta cảm thấy thế nào khi chúng ta nghe người khác nói: “tôi ghét bạn?” Những lời này có thể làm cho ngày sống của chúng ta trở nên thật ảm đạm và đen tối. Quả thật, lời nói có sức mạnh làm thay đổi thái độ và cách sống của một con người. Tuy nhiên, một thực tế đau lòng mà chúng ta thường chứng kiến là nhiều người trong chúng ta dùng lời nói của mình để chửi rủa nhau, để nói xấu nhau, để la thật to trong các buổi tranh chấp và lễ hội. Nhưng khi vào nhà thờ hoặc đến với Chúa thì chúng ta lại không buồn để mở miệng để tôn vinh Ngài (nhất là bằng việc thưa đáp trong các buổi phụng vụ).
Một hình ảnh khác mà chúng ta tìm thấy trong Tin Mừng Hôm nay là hình ảnh hoang địa mà trong đó tiếng kêu để sám hối được nghe thấy. Chúng ta chỉ có thể nghe tiếng Chúa nói – tiếng mời gọi để thay đổi chỉ trong hoang địa, trong cõi thâm sâu của lòng mình và nhất là trong những giây phút cầu nguyện. Chúng ta tìm thấy gì trong hoang địa? Ban ngày chúng ta chỉ nhìn thấy cát và ban đêm chúng ta nhìn thấy sao trời. Điều này đưa chúng ta về với lời hứa của Thiên Chúa với Abraham: Giòng dõi ngươi sẽ đông như sao trên trời như cát bãi biển. Hoang địa nhắc chúng ta đến sự trung thành với lời hứa của Thiên Chúa. Thêm vào đó, trong hoang địa, chúng ta tìm thấy sự thinh lặng. Chúng ta chỉ nghe được tiếng của mình và tiếng vọng của mình. Sự thinh lặng của sa mạc có thể giúp chúng ta nghe được tiếng đập của con tim mình và bước chân của chính mình và của người khác. Chúng ta sẽ không nghe được gì nếu chúng ta không im lặng! Thinh lặng đúng nơi, đúng lúc là nghệ thuật cần thiết và quan trọng trong bất kỳ mối tương quan nào. Và trong cuộc sống thường ngày, chúng ta làm tổn thương nhau cũng vì chúng ta không lắng nghe, nhưng nói quá nhiều.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
