(Xp 3:14-18a; Pl 4:4-7; Lc 3:10-18)
Hôm nay, chúng ta cử hành Chủ Nhật III Mùa Vọng, hay còn gọi là Chủ Nhật Gaudete (“Chủ Nhật của niềm vui”). Trong năm phụng vụ, chúng ta thấy có hai Chủ Nhật mà bàn thờ được trang trí với khăn màu hồng và lễ phục của chủ tế cũng màu hồng. Hai Chủ Nhật đó là: Chủ Nhật III Mùa Vọng và Chủ Nhật IV Mùa Chay. Thêm vào đó chúng ta thấy thông thường, chủ tế cũng mặc áo hồng vào những dịp lễ cưới là nơi luôn thấm đượm tình yêu và niềm vui. Điều giúp chúng ta hiểu ý nghĩa của hai Chủ Nhật III Mùa Vọng và IV mùa chay là những ngày mang trong đó lời Chúa vang vọng tiếng mời gọi hãy vui lên và sống yêu thương vì Chúa đang gần kề. Tuy nhiên, chúng ta tự hỏi: chúng ta có thể vui mừng khi có quá nhiều điều không may mắn đang xảy ra trong cuộc đời của chính mình, trong gia đình, trong giáo xứ, trong Giáo Hội và xã hội không?
Một cách cụ thể hơn, chúng ta có vui khi đến với Chúa mỗi ngày hay mỗi Chủ Nhật không? Người Kitô Hữu là những người của niềm vui vì họ là những người “sống và mang tin mừng.” Những người nghe, sống và mang tin mừng thì không thể buồn sầu! Điều này không có nghĩa là chúng ta không buồn khi những điều không may hoặc mất mát xảy ra cho chúng ta hoặc những người thân của chúng ta. Theo lẽ tự nhiên, chúng ta cũng sẽ buồn như bao nhiêu người khác. Tuy nhiên, đối với những người Kitô giáo, trong cái không may và mất mát đó, chúng ta khám phá ra sự hiện diện đầy an ủi và yêu thương của Thiên Chúa. Chính điều đó sẽ biến “nỗi buồn của anh chị em trở thành niềm vui” (Ga 16:20).
Lời Chúa của Chủ Nhật hôm nay mời gọi chúng ta đặt lại câu hỏi về nền tảng và lý do của niềm vui chúng ta có trong đời sống thường ngày: Điều gì làm chúng ta vui? Đâu là lý do của niềm vui của chúng ta?
Trong bài đọc hai, Thánh Phaolô kêu gọi chúng ta hãy “vui lên” (gaudete); Ngài kêu gọi chúng ta hãy vui lên không phải vì bất kỳ lý do gì khác, ngoài việc “vui lên trong Chúa,” Đấng đang ở gần kề. Ngài còn nói thêm rằng chúng ta chỉ phải để một thứ chiếm trọn con tim và tâm trí chúng ta, đó là, “sự bình an của Chúa.” Điều này chúng ta cũng tìm thấy trong bài đọc 1 khi Ngôn Sứ Zephaniah nói chúng ta “vui mừng với trọn con tim,” “không sợ hãi,” và “không thất vọng” vì “Đức Chúa đang ở giữa ngươi” và “Ngài sẽ vui mừng vì ngươi và canh tân ngươi trong tình yêu của Ngài.” Thiên Chúa vui mừng vì chúng ta! Nói cách khác, chúng ta sẽ trở thành niềm vui của Chúa. Nhưng làm thế nào để chúng ta trở thành niềm vui của Thiên Chúa? Thánh Phaolô trả lời rằng: sự tốt lành của chúng ta là niềm vui của Thiên Chúa. Thật vậy, trong bài đọc 2 Thánh Phaolô nhắc nhở chúng ta rằng: chúng ta cần phải để cho mọi người biết chúng ta không phải về những gì mang tính vật chất, nhưng là “sự tốt lành của chúng ta.” Trong đời sống thường ngày, chúng ta thường muốn người khác biết đến với những gì chúng ta có: tiền tài, danh vọng, nhà cửa, xe, hoặc cách ăn mặc. Nhưng những điều đó thường dẫn chúng ta xa Chúa. Chỉ có sự tốt lành, yêu thương và tha thứ làm cho chúng ta càng ngày càng trở nên giống Chúa hơn.
Như chúng ta biết, lời Chúa của Chủ Nhật II và III Mùa Vọng tập trung vào Thánh Gioan Tẩy Giả. Ngài đã được trình bày trong Chủ Nhật trước như là “tiếng kêu trong hoang địa.” Và trong bài Tin mừng hôm nay, bằng “tiếng kêu trong hoang địa” đầy uy quyền Thánh Gioan Tẩy Giả đã nói tiên tri về Đấng thẩm phán sẽ đến sau ngài và đồng thời vẽ lên một bức tranh đầy màu sắc rực rỡ về ngày của Đức Chúa. Thánh nhân đã miêu tả cách sinh động Đấng Cứu Thế như là một vị thẩm phán với quạt thóc trong tay, cái quạt mà sẽ chia rẽ trấu khỏi lúa và ném trấu mãi mãi vào trong lò lửa vĩnh cửu; Đấng Cứu Thế là Người sẽ đuổi thế hệ tôn thờ ngẫu tượng này ra ngoài và nếu cần thiết làm cho xuất hiện con cái của Abraham từ những hòn đá để thay thế cho những người không tin. Qua những lời này, Thánh Gioan Tẩy Giả đã công bố một sứ điệp thật rõ ràng, đó là, khi ngày của Đức Chúa đến, bóng tối vô vọng sẽ bị xua tan, sự mơ hồ sẽ biến mất, và con người sẽ không còn phải mò mẫm và cô đơn bước đi trên con đường của mình trong sương mù vô tận nhưng sẽ biết cách rõ ràng rằng chính tình yêu và sự gần gũi của Thiên Chúa mang cho họ một Đấng Cứu Thế, Đấng sẽ mang lại cho họ niềm vui và hy vọng, Đấng mà sẽ giúp cho họ cảm nghiệm đụng chạm đến Thiên Chúa cách cụ thể. Chính Đấng Cứu Thế là niềm vui duy nhất của họ.
Với mệnh lệnh của Thiên Chúa, “ngón tay ngôn sứ” của Thánh Gioan Tẩy Giả chỉ đến một con người: “Hãy lưu ý! Đây là Chiên Thiên Chúa, Đấng xoá bỏ tội của thế gian!” (Ga 1:29). Chính Chúa Giêsu là vị thẩm phán mà Thánh Gioan đã miêu tả. Sự hiện diện gần gũi và đầy yêu thương của Thiên Chúa đã bắt đầu trở nên hữu hình nơi Đức Kitô. Nhưng sự hiện diện này khác biệt với những gì mà Thánh Gioan Tẩy Giả đã tưởng tượng làm sao! Không có lửa rơi xuống từ trời để thiêu hủy những người tội lỗi; cũng không có gì bị thay đổi trong thế giới hiện tại cho đến bây giờ: người tốt vẫn đau khổ; kẻ bất công hình như được an nhàn thư thái. Thánh Gioan Tẩy Giả chứng kiến và nghe việc Chúa Giêsu đi rao giảng và làm phép lạ khắp nơi, nhưng sự mơ hồ vẫn còn lại đó! Sự sống con người vẫn tiếp tục lầm lũi trong mầu nhiệm đen tối với đức tin và niềm hy vọng.
Mầu nhiệm bóng tối này chính là cái mà Thánh Gioan Tẩy Giả trong khi thánh nhân phải đối diện khi nằm trong tù. Trong tuần trước chúng ta đã chia sẽ với nhau rằng, thánh nhân trở thành người được chúc lành bởi ngài chấp nhận không hỏi lại thánh ý khó hiểu của Thiên Chúa. Thánh nhân đã đạt đến điểm không còn hỏi thêm gì xa hơn về sự rõ ràng hiển nhiên mang tính hữu hình, bên ngoài và dứt khoát về sự hiện diện đầy yêu thương của Thiên Chúa. Thay vào đó thánh nhân khám phá ra Thiên Chúa trong bóng tối của thế giới này và của cuộc sống riêng của ông, và như thế thánh nhân trở nên con người tự do hoàn toàn và được chúc lành. Về phần chúng ta, khi đối diện với bóng đen của đời mình, chúng ta có khả năng khám phá ra sự hiện diện đầy yêu thương của Thiên Chúa không hay chúng ta “ngồi đó và nguyền rủa bóng tối”?
Trong thực tế, chúng ta không thể nhìn thấy Thiên Chúa như chúng ta nhìn thấy một cây táo hoặc một ánh đèn neon; hay nói một cách khác, chúng ta không thể nhìn thấy Thiên Chúa cách hữu hình. Chúng ta chỉ có thể nhìn thấy Ngài bằng việc trở nên giống Ngài; nói một cách khác, chúng ta chỉ có thể nhìn thấy Thiên Chúa bằng việc để cho chính mình được giải phóng khỏi chủ nghĩa “trần tục hoá”: sự tìm kiếm khoái lạc tình dục, thú vui, của cải vật chất, lợi nhuận, hoặc nói một cách vắn tắt, sự tìm kiếm chính mình. Suy cho cùng, chính cái tôi mới thật sự là cái rào cản ở giữa chúng ta và Thiên Chúa. Chúng ta có thể nhìn thấy Thiên Chúa chỉ khi chúng ta đặt Thiên Chúa làm trung tâm đời mình và vũ trụ, chứ không đặt chính cái tôi của mình làm trung tâm. Chúng ta chỉ nhìn thấy Thiên Chúa khi chúng ta quay trở lại (“metanoia”), ngừng tìm kiếm Ngài trong của cải vật chất, nhưng trong Đức Kitô trong Bí Tích Thánh Thể, vì Ngài là hình ảnh của Thiên Chúa vô hình (Col 1:15).
Điểm cuối cùng chúng ta rút ra từ bài Tin Mừng hôm nay đó là việc trả lời của Thánh Gioan Tẩy Giả cho những người đến xin Ngài lời khuyên về việc họ phải làm gì để chờ đón “ngày của Con Người.” Đây cũng chính là câu hỏi của mỗi người chúng ta: Chúng tôi phải làm gì trong khi trông chờ Chúa Giêsu đến? Chỉ còn hơn tuần nữa sẽ đến Giáng sinh mà tôi chưa chuẩn bị tâm hồn của tôi, gia đình của tôi để đón Chúa Giêsu, tôi và gia đình của tôi phải làm gì? Trong tin mừng có ba nhóm người đến hỏi Thánh Gioan Tẩy Giả. Nhóm thứ nhất là đám đông người Do Thái: Thánh Gioan đơn giản trả lời họ – “hãy chia sẻ những gì anh chị em có với những người không có.” Trả lời cho nhóm thứ hai, là những người thâu thuế, thánh nhân nó: “hãy thành thật. Đừng có lấy hơn những gì mà anh em phải thu.” Nhóm thứ ba là binh lính và những người Roma, thánh nhân trả lời: “Đừng lạm dụng quyền bính của anh em.” Chúng ta xem mình thuộc nhóm nào trong ba nhóm này và chúng ta phải làm gì? Hơn nữa, Thánh Nhân sẽ trả lời cho anh chị em rằng: Nếu anh em là một người chồng, hãy yêu vợ mình như Đức Kitô yêu Hội Thánh và hiến mạng vì Hội Thánh. Nếu chị em là những người vợ, hãy yêu thương và tôn trọng chồng mình như Hội Thánh yêu Đức Kitô. Nếu anh chị em là cha mẹ, hãy yêu thương và nêu gương sáng cho con cái của mình. Nêu anh chị em là những người con, hãy tôn trọng và vâng phục cha mẹ mình. Nếu anh chị em là những người thánh hiến, hãy trung thành với ơn gọi của mình.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
