(Er 6:7-8.12b.14-20; Lc 8:19-21)
Bài đọc 1 tiếp tục nói đến việc xây cất Nhà Thiên Chúa ở Giêrusalem. Vị vua thay thế vua Kyrô là Đariô. Cũng giống với vị tiền nhiệm của mình, vua Đariô “ra lệnh cho các quan chức vùng bên kia sông Êuphơrát rằng : “Hãy để cho tổng trấn của người Do Thái và các kỳ mục Do Thái lo việc xây cất Nhà Thiên Chúa, họ phải tái thiết Nhà Thiên Chúa ở chỗ cũ. Đây là lệnh ta ban cho các ngươi về cách đối xử với hàng kỳ mục Do Thái trong việc tái thiết Nhà Thiên Chúa: phải lấy tiền bạc của nhà vua trích từ thuế thu được ở Vùng bên kia sông Êuphơrát, mà cung cấp đầy đủ các chi phí cho những người đó, không được gián đoạn” (Er 6:7-8). Mệnh lệnh này được hoàn thành và mọi người vui mừng khi Nhà Thiên Chúa được tái thiết. Bầu khí hân hoan vui mừng bao trùm con cái Israel và họ bắt đầu tái thiết lại đời sống của mình “chung quanh” Nhà Thiên Chúa, bắt đầu với đời sống phụng tự qua việc “thiết lập hàng tư tế theo các phẩm trật của họ, và các thầy Lêvi theo các cấp bậc của họ, để phục vụ Thiên Chúa tại Giêrusalem, như đã chép trong sách Môsê” (Er 6:18). Chi tiết này nhắc nhở chúng ta về vị trí quan trọng của đời sống “phục vụ Thiên Chúa” [thờ phượng] trong ngày sống của mình. Nhiều khi chúng ta quá bận rộn với công việc đến nỗi việc thờ phượng được xem như là phần “đính kèm” hay “phụ lục” của ngày sống mà chúng ta có thể bỏ qua. Nói cách khác, việc thờ phượng hay đời sống cầu nguyện chỉ được thực hiện khi chúng ta “có thời gian rảnh.” Nếu chúng ta có tí thời gian để thờ phượng thì trong những giây phút đó chúng ta cũng đã mệt mỏi, không còn tập trung cách trọn vẹn. Hãy đặt lại vị trí xứng hợp cho việc thờ phượng Chúa trong ngày sống của chúng ta: Việc thờ phượng phải là yếu tố chính của ngày sống, còn những công việc chỉ là hoa trái được sinh ra từ việc thờ phượng.
Bài Tin Mừng hôm nay rất ngắn nhưng nó mang một ý nghĩa rất lớn cho những người Kitô hữu nói chung và những người thánh hiến cho Thiên Chúa nói riêng. Tầm quan trọng của bài Tin mừng nằm ở việc nó chỉ ra cho chúng ta tiêu chuẩn cần thiết để trở thành thành viên trong gia đình mới mà Chúa Giêsu đến để thiết lập. Bài Tin Mừng bắt đầu với sự kiện “mẹ và anh em Đức Giêsu đến gặp Người” (Lc 8:19). Chi tiết này cho thấy những người tìm Ngài có một mối tương quan “máu mủ” với Ngài. Đây chính là lối suy nghĩ của người Do Thái [thời đó]: chỉ những người có tương quan máu mủ mới được xem là “thuộc về gia đình” [hay thuộc về dân được tuyển chọn của Thiên Chúa vì là con cái Abraham]. Lối suy nghĩ này “cản trở” chúng ta lại gần Chúa Giêsu. Điều này được diễn tả trong việc “họ không làm sao lại gần [Chúa Giêsu] được” (Lc 8:19). Họ không lại gần Chúa Giêsu được vì họ không biết rằng tiêu chuẩn máu mủ không còn là tiêu chuẩn chính để thuộc về gia đình mới của Thiên Chúa [dân riêng] mà Chúa Giêsu đến để thiết lập. Khi liên hệ máu mủ không còn là tiêu chuẩn, thì “dân chúng quá đông” sẽ đến được gần Thiên Chúa [Chúa Giêsu].
Tiêu chuẩn Chúa Giêsu đưa ra để trở thành thành viên trong gia đình mới là: “nghe lời Thiên Chúa” và “đem ra thực hành” (Lc 8:21). Hai tiêu chuẩn này không thể tách rời. Tiêu chuẩn thứ nhất nối kết chúng ta với đoạn trích đi trước (Lc 8:16-18). Trong trích đoạn đó, Chúa Giêsu khuyến cáo các môn đệ [và mọi người] “hãy để ý tới cách thức anh em nghe” (Lc 8:18). Cách thức nghe tuyệt hảo nhất là “giữ trong lòng, suy niệm và đem ra thực hành.” Đây chính là tiêu chuẩn mà Chúa Giêsu đưa ra cho những ai muốn trở thành môn đệ, thành viên trong gia đình mới của Ngài. Chúng ta cũng nghe lời Chúa mỗi ngày [hoặc ít nhất là mỗi Chúa nhật], chúng ta nghe như thế nào? Chắc chắn chúng ta nghe với đôi tai thể lý. Nhưng nghe với đôi tai thể lý không làm cho chúng ta trở thành môn đệ Chúa Giêsu. Chúng ta phải nghe với con tim [cõi lòng] và tâm trí rộng mở hầu có thể hiểu sứ điệp Chúa muốn nói với chúng ta. Bước cuối cùng của tiến trình nghe là “đem ra thực hành.” Như thế, cách thức nghe mà Chúa Giêsu đề nghị cho người môn đệ gồm ba bước: (1) nghe với đôi tai thể lý [với con tim và tâm trí rộng mở]; (2) giữ và suy niệm trong lòng; (3) đem ra thực hành.
Một chi tiết quan trọng trong bài Tin Mừng này chúng ta cần lưu ý là việc Thánh Luca trình bày Mẹ Maria như là kiểu mẫu của người môn đệ Chúa Giêsu. Mẹ là “thành viên kiểu mẫu nhất” trong gia đình mới Chúa Giêsu thiết lập, hay đúng hơn, Mẹ là Mẹ của gia đình này. Trong những lời [“Mẹ tôi và anh em tôi, chính là những ai nghe lời Thiên Chúa và đem ra thực hành”], Chúa Giêsu không tỏ thái độ “bất hiếu” với Mẹ Maria, nhưng là tôn vinh Mẹ vì Mẹ là người “giữ lời Chúa và suy niệm trong lòng” (x. Lc 2:19). Mẹ không chỉ giữ và suy niệm trong lòng, nhưng mẹ còn đem ra thực hành. Là những người con của Mẹ [những người môn đệ Chúa Giêsu], chúng ta có giữ, suy niệm và đem ra thực hành lời Chúa không?
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
