(Is 49:1-6; Ga 13:21-33.36-38)
Hôm nay chúng ta tiếp tục nghe bài ca thứ hai về người tôi tớ của Thiên Chúa trong sách Ngôn sứ Isaia. Như chúng ta đã trình bày hôm qua, bài ca thứ nhất nói về những đặc tính và sứ mệnh của người tôi tớ của Thiên Chúa. Trong bài ca thứ hai hôm nay chúng ta nghe về ơn gọi của người tôi tớ của Thiên Chúa. Trong bài ca thứ hai này, Ngôn sứ Isaia cũng cho chúng ta biết người tôi trung của Thiên Chúa chính là Israel (x. Is 49:3). Người tôi trung Israel là người sẽ được Thiên Chúa sử dụng để biểu lộ vinh quang của Ngài. Đọc những lời này, chúng ta không khỏi không tự vấn lòng mình bởi vì chúng ta cũng xưng mình là những người tôi trung của Thiên Chúa, nhưng liệu đời sống của chúng ta biểu lộ vinh quang của Thiên Chúa cho mọi người không?
Điểm thứ hai chúng ta có thể rút ra từ bài đọc 1 là thái độ hoàn toàn tín thác vào Chúa và trân trọng chính nhân phẩm của mình [và của người khác], là người tôi tớ của Thiên Chúa. Isaia cho chúng ta hay rằng, nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta cố gắng và vất vả làm nhiều việc, nhưng kết quả lại không được như lòng mong muốn và hệ quả là chúng ta nản lòng và thất vọng. Nhưng khi chúng ta biết có Thiên Chúa là Đấng minh xét và dành sẵn cho chúng ta phần thưởng, chúng ta sẽ không thất vọng, nhưng hy vọng và tín thác hơn (x. Is 49: 4). Từ đây, chúng ta có thể nói rằng, người không tin tưởng vào Chúa luôn dễ nản lòng trước khó khăn và thất vọng khi thất bại. Điều này đưa chúng ta đến thái độ cần phải có, đó là trân trọng chính nhân phẩm và ơn gọi của mình, vì chúng ta được chính Thiên Chúa “nhào nặn ra tôi từ khi tôi còn trong lòng mẹ để tôi trở thành người tôi trung, đem nhà Giacóp về cho Người và quy tụ dân Israel chung quanh Người. Thế nên tôi được Đức Chúa trân trọng, và Thiên Chúa tôi thờ là sức mạnh của tôi” (Is 49:5). Thật tuyệt vời khi chính Thiên Chúa trân trọng chúng ta. Tại sao chúng ta lại không trân trọng chính mình và người khác? Vì chúng ta được tạo dựng quá tuyệt vời, nên chúng ta không chỉ là tôi trung của Thiên Chúa để “tái lập” lại những gì đã rạn nứt, nhưng còn được đặt làm ánh sáng muôn dân, để đem ơn cứu độ của [Thiên Chúa] đến tận cùng cõi đất” (Is 49:6).
Bài Tin Mừng hôm qua chúng ta đã nghe về một “bữa tiệc” và trong bài Tin Mừng hôm nay chúng ta lại nghe về một “ bữa tiệc khác.” Cũng giống như hôm qua, bầu khí vui tươi và yêu thương của bữa tiệc bị phá tan bởi sự hiện diện và nhận định của Giuđa, bầu khi vui tươi và đầy yêu thương của bữa tiệc hôm nay cũng bị phá vỡ bởi lời tiên báo Chúa Giêsu về người sẽ nộp Ngài. Chính điều này làm cho tâm thần của Chúa Giêsu xao xuyến (Ga 13:21). Trong bữa tiệc hôm nay, bữa tiệc cuối cùng của Chúa Giêsu với các môn đệ, một bầu khí hiểu lầm bao trùm lấy những người môn đệ thân tín đã theo Ngài ba năm, và đã chứng kiến tất cả những phép lạ Ngài đã thực hiện. Bài Tin Mừng hôm nay gồm ba phần: (1) tiên báo về việc Giuđa sẽ nộp Chúa Giêsu; (2) lời tiên báo của Chúa về “giờ” của Ngài; (3) tiên báo về việc Phêrô sẽ chối Chúa Giêsu. Nhìn vào cấu trúc này, chúng ta nhận ra lối viết quen thuộc của các Thánh sử, đó là lối viết “bánh mì kẹp.” Cụ thể trong bài Tin Mừng hôm nay, bắt đầu và kết thúc với lời tiên báo về người nộp và người chối Chúa Giêsu và kẹp giữa là lời tiên báo về “giờ” của Ngài. Như vậy, phần quan trọng nhất trong bài Tin Mừng hôm nay chính là phần giữa, tiên báo về “giờ” của Chúa Giêsu. Chúng ta cùng nhau tập trung vào những lời này hầu rút ra được sứ điệp mà Chúa Giêsu muốn nói với chúng ta ngày hôm nay.
Trong lời tiên báo về giờ của Chúa Giêsu, chúng ta nhận ra “giờ” của Ngài liên quan đến Thiên Chúa và các môn đệ. Khi đối diện với “giờ” của mình, Chúa Giêsu “cảm thấy xao xuyến” (Ga 13:21): Ngài “xao xuyến” vì một trong các môn đệ nộp Ngài, một người khác sẽ chối Ngài và số còn lại sẽ bỏ Ngài. Có lẽ Chúa Giêsu cũng xao xuyến với chúng ta, vì nhiều lần trong cuộc sống chúng ta cũng đã nộp, chối và “bỏ rơi” Ngài trong “những anh chị em đau khổ” của chúng ta. Tuy nhiên, điều làm chúng ta kinh ngạc, đó là việc Chúa Giêsu vẫn cầm lấy chiếc bánh [chính Ngài], bẻ ra và đưa cho những môn đệ sẽ nộp, chối và bỏ Ngài. Nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta cũng đối diện với những trường hợp tương tự: chúng ta cũng bị nộp, bị chối, bị bỏ rơi, bị làm tổn thương bởi những người mà chúng ta yêu mến hết lòng. Trong những giây phút như thế, liệu chúng ta có học được ở Chúa Giêsu thái độ “yêu cho đến cùng” không? Liệu chúng ta có tiếp tục “bẻ” chính mình ra và “trao ban” cho những người làm chúng ta đau khổ không? Đây chính là nét đặc biệt mà Chúa Giêsu đã thể hiện như là người “tôi tớ trung thành” của Thiên Chúa.
Hơn nữa, Chúa Giêsu “xao xuyến” vì đã đến giờ “Con Người được tôn vinh, và Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người. Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nơi Người, thì Thiên Chúa cũng sẽ tôn vinh Người nơi chính mình, và Thiên Chúa sắp tôn vinh Người” (Ga 13:31-32). “Giờ” của Chúa Giêsu không chỉ nói đến sự đau khổ của Ngài trên thập giá, nhưng nói đến sự tỏ hiện vinh quang của Thiên Chúa và của Ngài. Đây chính là giờ Ngài được Thiên Chúa tôn vinh. Điều này nhắc nhở cho chúng ta về thái độ sống của mình. Một cách cụ thể, nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta để cho mình bị “bóng đen của thập giá” che mờ đi “vinh quang của phục sinh.” Chúng ta chỉ nhìn thấy “mặt trái,” mặt tiêu cựu của sự kiện và con người, nhưng lại bỏ quên “mặt phải,” mặt tích cực. Chính điều này làm chúng ta khó chấp nhận mầu nhiệm thập giá trong cuộc đời của chúng ta hay nếu có chập nhận thì chúng ta lại “hiểu lầm” thánh ý của Thiên Chúa. Tuy nhiên, dù chúng ta hiểu lầm hay không chấp nhận mầu nhiệm thập giá trong cuộc đời của mình để đạt đến vinh quang, chúng ta vẫn luôn biết rằng, Chúa Giêsu vẫn luôn bẻ chính mình Ngài và trao ban cho chúng ta mỗi ngay. Ngài vẫn gọi chúng ta với một tình yêu và cảm xúc dâng trào: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ của Thầy, Thầy còn ở với anh em một ít lâu nữa thôi. Anh em sẽ tìm kiếm Thầy; nhưng như Thầy đã nói với người Do-thái: ‘Nơi tôi đi, các người không thể đến được,’ bây giờ, Thầy cũng nói với anh em như vậy” (Ga 13: 33). Không có gì đẹp hơn khi chúng ta, những người “nộp,” “chối” và “bỏ” Chúa Giêsu vẫn được Ngài gọi với những lời thật thân thương như thế: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ của Thầy.” Liệu chúng ta có thể nói những lời thật dịu hiền như thế cho những người làm chúng ta đau khổ không?
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
