(Cv 11:1-18; Ga 10:1-10)
Hôm qua, chúng ta hân hoan mừng Lễ Chúa Nhật Chúa Chiên Lành và chúng ta đã cầu nguyện cho ơn thiên triệu. Tiếp tục tinh thần đó, Lời Chúa hôm nay tiếp tục mời gọi chúng ta tập trung vào Người Mục Tử Nhân Lành, được trình bày trong hình ảnh của Thánh Phêrô trong bài đọc 1 và hình ảnh của Chúa Giêsu trong chương 10 của Tin Mừng Thánh Gioan. Chúng ta hãy lắng đọng và để Lời Chúa hướng dẫn và chất vấn chúng ta.
Khi chúng ta thấy ai làm một điều gì đó hoặc nói một điều gì đó khác với những điều chúng ta đã quá quen thuộc hoặc tin “là sự thật,” chúng ta thường có thái độ chống đối và phản ứng cách tiêu cực. Điều này cũng xảy ra cho Thánh Phêrô trong bài đọc 1 hôm nay. Ngài bị “các người thuộc giới cắt bì chỉ trích” vì ngài “đã vào nhà những kẻ không cắt bì và cùng ăn uống với họ” (Cv 11:2-3). Với tấm lòng của người mục tử, Thánh Phêrô kiên nhẫn giải thích cho họ về việc Ngài đến với những người dân ngoại. Qua việc này, Thánh Phêrô cũng nhắc nhở họ rằng ơn cứu độ không chỉ dành riêng cho họ, mà cho mọi người, những người chịu phép rửa trong Chúa Thánh Thần (x. Cv 11:15-17). Qua những chi tiết trên, chúng ta có thể rút ra những điều sau để suy gẫm:
Thứ nhất, những người thường phản ứng cách tiêu cực trước những điều mới mẻ có vẻ “thách thức” hệ thống niềm tin quen thuộc và thói quen của họ, sẽ khó để nhìn thấy và đón nhận sức mạnh canh tân của Chúa Thánh Thần. Chúng ta có thuộc loại này không? Chúng ta có hay phản ứng tiêu cực khi thấy người khác nói hoặc làm những việc “không hợp với khẩu vị” của mình không?
Thứ hai, ngược lại những người để cho Chúa Thánh Thần hướng dẫn sẽ luôn biết sáng tạo, luôn giữ cho mình được bình thản và có cái nhìn cảm thông và bao dung khi có những điều xảy ra “ngoài ý muốn” của họ.
Thứ ba, để không phản ứng tiêu cực trước những điều mình không thích và sẵn sàng đón nhận mọi sự mới mẻ từ Chúa Thánh Thần, chúng ta cần học ở Thánh Phêrô thái độ lắng nghe và tìm ý Chúa trong cầu nguyện (x. Cv 11:5). Chỉ trong thinh lặng của cầu nguyện, chúng ta mới có thể hiểu được ý của Thiên Chúa trong những điều không hợp với ý của chúng ta, và như thế không ngăn cản những điều Thiên Chúa muốn thực hiện cho những người Ngài muốn ban ơn cứu độ.
Bài Tin Mừng hôm nay có thể được chia làm 2 phần. Phần 1 (Ga 10:1-5) nói về kinh nghiệm chăn chiên hay dụ ngôn về đàn chiên; phần 2 (Ga 10:7-10) trình bày cho chúng ta việc Chúa Giêsu áp dụng kinh kinh nghiệm chăn chiên cho chính mình; Ngài gọi mình là cửa chuồng chiên. Chúng ta phân tích chi tiết hơn hai phần của Tin Mừng để rút ra sứ điệp Chúa muốn nói với chúng ta hôm nay.
Trong phần 1, theo một số học giả kinh thánh, Thánh Gioan trình bày hai dụ ngôn: dụ ngôn về thái độ đến với chiên (Ga 10:1-3a), và dụ ngôn về tương quan giữa mục tử và đàn chiên (Ga 10:3b-5). Thật vậy, trong dụ ngôn về thái độ đến với đàn chiên của người mục tử, Thánh Gioan trình bày cho chúng ta hai loại: loại “không đi qua cửa mà vào ràn chiên, nhưng trèo qua lối khác mà vào, người ấy là kẻ trộm, kẻ cướp” (Ga 10:1), và loại “đi qua cửa mà vào, người ấy là mục tử” (Ga 10:2). Thái độ đến với chiên sẽ khẳng định căn tính của một người là cướp hay mục tử. Nói cách khác, qua hành động chúng ta sẽ biết người đó như thế nào: trèo qua lối khác mà vào là cướp, còn đi qua cửa mà vào là mục tử. Chi tiết này nhắc nhở chúng ta rằng: hãy luôn cẩn thận với mọi hành động của mình, vì qua hành động chúng ta khẳng định mình là ai. Hãy đi vào cửa tâm hồn của người khác bằng những hành động tốt và mang niềm vui cho họ. Đừng trèo qua lối gièm pha và ghen tị mà cướp đi niềm vui của họ. Dụ ngôn này kết thúc với việc giới thiệu nhân vật thứ ba, đó là “người giữ cửa” (Ga 10:3a). Ở đây, chúng ta vẫn chưa biết người giữ cửa là ai. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể đoán biết trước Chúa Giêsu đang ám chỉ đến Chúa Cha.
Trong dụ ngôn về tương quan giữa chiên và mục tử, Thánh Gioan chỉ ra những hành động của chiên và người mục tử như sau: (1) người mục tử: gọi tên từng con và dẫn ra, đi trước chiên; (2) chiên: nghe tiếng mục tử, đi theo sau mục tử, nhận biết tiếng mục tử, “không theo người lạ, nhưng sẽ chạy trốn, vì chúng không nhận biết tiếng người lạ” (Ga 10:5). Trong hai vai trò này, đôi khi chúng ta là mục tử, nhưng đôi khi chúng ta là chiên. Chúng ta là mục tử trong tương quan với những người chúng ta có trách nhiệm yêu thương và phục vụ [cha mẹ cho con cái, cha xứ cho giáo dân, chủ công ty cho công nhân, v.v.]. Chúng ta luôn là chiên trong tương quan với Thiên Chúa. Nếu là mục tử, chúng ta đã biết hết chiên của chúng ta chưa? Chúng ta đã dẫn dắt và đi trước chiên trong đời sống gương sáng về tình yêu và tha thứ chưa? Nếu là chiên, chúng ta đã nghe tiếng, nhận biết và đi theo Chúa chưa? Hay chúng ta vẫn còn đi theo những người dẫn chúng ta xa Chúa?
Phần 1 và 2 được nối kết với nhau bởi câu 6: “Đức Giêsu kể cho họ nghe dụ ngôn đó. Nhưng họ không hiểu những điều Người nói với họ.” Vì họ không hiểu ý nghĩa của dụ ngôn về thái độ đến với chiên và tương quan giữa chiên và người mục tử, nên Chúa Giêsu phải nói cách rõ ràng cho họ. Ngài khẳng định chính Ngài là cửa cho chiên ra vào. Khi nói đến những “kẻ đến trước Ngài” (Ga 10:8), Chúa Giêsu ám chỉ đến các thầy dạy [kinh sư và biệt phái] và truyền thống Do Thái mà họ nại đến như luật tối thượng để được ơn cứu độ. Điều này đồng thời ám chỉ rằng: chỉ nơi Chúa Giêsu chiên mới tìm được ơn cứu độ. Nói cách khác, Thánh Gioan khẳng định Chúa Giêsu là suối nguồn ơn cứu độ. Thật vậy, chỉ trong Ngài chúng ta mới có thể ra vào và gặp được đồng cỏ. Và cũng chỉ trong Ngài, chúng ta có được sự sống dồi dào.
Một chi tiết đáng để chúng ta suy gẫm trong phần 2 này là sự tương phản giữa mục tử [Chúa Giêsu] và kẻ trộm. Người mục tử hay người noi gương Chúa Giêsu luôn mang lại cho đàn chiên [người khác] những điều tốt đẹp nhất. Nơi đâu có sự hiện diện của họ là có niềm vui và sự sống. Ngược lại, kẻ trộm luôn mang đến sự phân tán hoảng sợ. Nơi đâu có sự hiện diện của họ là có “mất mát,” chia rẽ và chết chóc. Tự đáy lòng, chúng ta tự vấn xem sự hiện diện của chúng ta mang lại niềm vui hay nỗi buồn và đau khổ cho người khác.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
