(Cv 19:1-8; Ga 16:29-33)
Bài đọc 1 thuật lại cho chúng ta câu chuyện của Thánh Phaolô với cộng đoàn tín hữu ở Êphêxô. Các tín hữu ở đây đã tin theo nhưng chưa chịu phép rửa nhân danh Chúa Giêsu. Trong lời rao giảng của mình, Thánh Phaolô chỉ ra sự khác biệt giữa phép rửa của Gioan và phép rửa nhân danh Chúa Giêsu: “‘Khi tin theo, anh em đã nhận được Thánh Thần chưa?’ Họ trả lời: ‘Ngay cả việc có Thánh Thần, chúng tôi cũng chưa hề được nghe nói.’ Ông hỏi: ‘Vậy anh em đã được chịu phép rửa nào?’ Họ đáp: ‘Phép rửa của ông Gioan.’ Ông Phaolô nói: ‘Ông Gioan đã làm một phép rửa tỏ lòng sám hối, và ông bảo dân tin vào Đấng đến sau ông, tức là Đức Giêsu.’ Nghe nói thế, họ chịu phép rửa nhân danh Chúa Giêsu. Và khi ông Phaolô đặt tay trên họ, thì Thánh Thần ngự xuống trên họ, họ nói tiếng lạ và nói tiên tri” (Cv 19:2-6). Những lời này chỉ ra sự khác biệt giữa phép rửa của ông Gioan và phép rửa nhân danh Chúa Giêsu. Trong phép rửa nhân danh Chúa Giêsu, chúng ta được đón nhận Thánh Thần để làm chứng cho Chúa Giêsu. Trong ngày rửa tội [thêm sức], chúng ta đã được Thiên Chúa ban Thánh Thần tràn ngập tâm hồn chúng ta, để chúng ta nói tiên tri, nói lời của Thiên Chúa. Nhưng theo thời gian, chúng ta để cho tâm hồn mình bị xâm chiếm bởi những “lời của thế gian.” Dần dần, tâm hồn của chúng ta có một chỗ rất nhỏ hoặc không còn chỗ cho Thánh Thần. Chúng ta chỉ còn nói lời của thế gian, chứ không còn nói lời Thiên Chúa cho nhau. Đây chính là lý do mà Chúa Giêsu luôn cầu nguyện cho chúng ta, để chúng ta không đánh mất đức tin của mình.
Bài Tin Mừng hôm nay tiếp tục trình bày cho chúng ta về việc Chúa Giêsu đã chiến thắng thế gian (x. Ga 16:25-33). Trình thuật đưa chúng ta vào trong cuộc nói chuyện rất thân tình giữa Chúa Giêsu và các môn đệ về căn tính của Ngài là Đấng đến từ Thiên Chúa. Đi tìm căn tính của Chúa Giêsu là hành trình của người môn đệ. Chúa Giêsu dùng lời nói và hành động của mình để mạc khải cho các môn đệ về chân tính của mình. Sau những năm tháng theo Chúa Giêsu, lắng nghe ngài giảng dạy nhất là qua các dụ ngôn, chứng kiến các phép lạ Ngài làm, các môn đệ đã tin Ngài: “Khi ấy, các môn đệ thưa với Đức Giêsu rằng: ‘Bây giờ Thầy nói rõ, chứ không còn dùng dụ ngôn nào nữa. Giờ đây, chúng con nhận ra là Thầy biết hết mọi sự, và Thầy không cần phải có ai hỏi Thầy. Vì thế, chúng con tin Thầy từ Thiên Chúa mà đến’” (Ga 16:29-30). Trong câu khẳng định của các môn đệ, chi tiết đáng để chúng ta lưu ý là việc Chúa Giêsu nói rõ chứ không còn dùng dụ ngôn. Thánh Gioan sử dụng chi tiết này đế nói đến bước ngoặc cuối cùng trong sự hiểu lầm của các môn đệ. Các môn đệ nghĩ rằng họ đã hiểu tất cả những gì Chúa Giêsu nói với họ. Nhưng thật ra họ vẫn chưa hiểu được cách thức mà qua đó Chúa Giêsu sẽ ra đi về với Chúa Cha và được tôn vinh. Các môn đệ chỉ tuyên xưng phần trước của công thức, đó là Chúa Giêsu đến từ Chúa Cha (x. câu 30b, 6:69). Lối diễn tả sự tin tưởng của họ tương ứng với lời tuyên xưng của Phêrô là sẵn sàng chết cho Chúa Giêsu trong Ga 13:36-37. Chúng ta cũng đã theo Chúa Giêsu nhiều năm. Chúng ta đã biết Ngài chưa và đức tin của chúng ta vào Ngài như thế nào? Là các môn đệ của Chúa Giêsu, mỗi ngày sống của chúng ta là một hành trình để biết, để yêu và để trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Giêsu hơn.
Đứng trước sự khẳng định của các môn đệ, Chúa Giêsu dường như khiển trách nhẹ. Ngài đồng thời báo trước cho họ biết đức tin của họ sẽ gặp thử thách trước sự kiện sắp xảy đến cho Ngài. Nhưng Ngài cũng khuyến khích họ tiếp tục vững tin vào Ngài: “Đức Giêsu đáp: ‘Bây giờ anh em tin à? Này đến giờ – và giờ ấy đã đến rồi – anh em sẽ bị phân tán mỗi người một ngả và để Thầy cô độc một mình. Nhưng Thầy không cô độc đâu, vì Chúa Cha ở với Thầy. Thầy nói với anh em những điều ấy, để trong Thầy anh em được bình an. Trong thế gian, anh em sẽ phải gian nan khốn khó. Nhưng can đảm lên! Thầy đã thắng thế gian’” (Ga 16:31-33). Những lời này trình bày cho chúng ta thái độ của Chúa Giêsu trước câu khẳng định của các môn đệ về đức tin của mình. Ngài đã báo trước cho các môn đệ sự kiện phân tán của họ (x. Mc 14:31; Mt 26:31). Câu chuyện về cuộc thương khó của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Thánh Gioan không nói đến sự hoàn thành của lời tuyên sấm này, bởi vì người môn đệ được Chúa Giêsu yêu hiện diện dưới chân thập giá (x. Ga 19:26-27) và các môn đệ ở lại với nhau ở Giêrusalem (x. Ga 20:19). Truyền thống trình bày việc các môn đệ trở về Galilê được trình thuật trong một truyền thống kể về câu chuyện Chúa Giêsu phục sinh được thêm vào trong chương 21 (câu 1-14). Thánh Gioan nhanh chóng sửa sai việc các môn đệ bỏ Chúa Giêsu mà chạy với khẳng định rằng Chúa Cha luôn ở với Chúa, nên Ngài không cô độc. Điều an ủi các môn đệ là việc Chúa Giêsu vẫn ban cho các ông bình an trong bối cảnh “phân tán mỗi người một ngả và để Ngài cô độc một mình.” Trong những lời trấn an cho các môn đệ, Chúa Giêsu muốn nói với các môn đệ rằng thập giá không phải là vinh quang cho những người chống đối Ngài. Ngay cả việc các môn đệ chịu đau khổ vì bách hại cũng không phải là dấu chứng của vinh quang. Khi các môn đệ hiểu những gì sẽ xảy ra trong việc tôn vinh của Chúa Giêsu, họ sẽ nhận ra rằng thập giá và việc Chúa Giêsu được tôn vinh chính là dấu chứng vinh quang của Chúa Giêsu.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
