(Ml 3:13-20a; Lc 11:5-13)
Chúng ta thường chứng kiến trong cuộc sống một thực tế làm nhiều người nghi ngờ về tình yêu của Thiên Chúa là người tốt thường bị thiệt, còn những người sống gian dối luôn được hưởng lợi. Nhiều người thốt lên trong cơn khốn cùng rằng: “Ông trời ơi [Chúa ơi!], ông có mắt không?” Hệ quả là chúng ta sống theo lối sống của những người “cứng cõi chống lại Thiên Chúa” (Ml 3:13). Chúng ta chỉ tôn thờ Thiên Chúa bằng môi bằng miệng, chứ không phụng thờ Ngài cách chân thật. Điều này được Ngôn Sứ Malakhi khuyến cáo trong bài đọc 1 hôm nay: “Các ngươi nói: ‘Phụng thờ Thiên Chúa thật là viễn vông, tuân giữ các lệnh truyền của Đức Chúa và bước đi ủ rũ trước nhan Người, nào ích lợi chi? Giờ đây chúng tôi cho những kẻ kiêu ngạo là có phúc; phải, những kẻ làm điều ác được thịnh đạt, họ thử thách Thiên Chúa mà chẳng hề hấn gì’” (Ml 3:14-15). Đây là lối sống của những người không kính sợ Thiên Chúa. Còn những người kính sợ Thiên Chúa luôn ý thức rằng: “Đức Chúa đã để ý và Người đã nghe: một cuốn sổ được viết trước nhan Người, ghi tên những kẻ kính sợ Đức Chúa và tôn kính Danh Người” (Ml 3:16). Những người kính sợ Thiên Chúa sẽ được xót thương. Họ sẽ được Thiên Chúa cho mặt trời công chính mọc lên, mang theo các tia sáng chữa lành bệnh tật của họ (x. Ml 3:20a). Chúng ta đang sống theo lối sống của loại người nào: kính sợ Thiên Chúa hay cứng cõi chống lại Thiên Chúa? Những người kính sợ Thiên Chúa là những người đón nhận tất cả những vui buồn, sướng khổ trong cuộc sống với tình con thảo.
Sau khi dạy các môn đệ cầu nguyện [trong bài Tin Mừng hôm qua], Chúa Giêsu tiếp tục dạy các môn đệ về sự cần thiết phải “trung thành” với đời sống cầu nguyện. Để giúp các môn đệ hiểu điều này, Chúa Giêsu dùng hai dụ ngôn, dụ ngôn về người bạn vay bánh (Lc 11:5-8) và dụ ngôn người cha biết cho con cái những gì con cái xin (Lc 11:9-13). Điều đầu tiên Chúa Giêsu muốn các môn đệ phải có khi cầu nguyện, đó là Thiên Chúa luôn sẵn sàng đáp lại những nhu cầu của họ trên hành trình “lên Giêrusalem” với Ngài. Khi đến với Chúa, chúng ta có tin Ngài sẽ lắng nghe và đáp lại lời chúng ta cầu xin không, hay chúng ta cầu nguyện với sự nghi ngờ và với tình yêu nửa vời?
Chúa Giêsu dùng hình ảnh “tình bạn” để dạy các môn đệ về cầu nguyện và sự kiên trì trong cầu nguyện. Ai trong chúng ta cũng có bạn, nên dụ ngôn này không khó hiểu lắm đối với chúng ta. Thật vậy, trong bất kỳ tình bạn chân thật nào, hai người có thể nói với nhau tất cả những khó khăn mình đang gặp phải. Điều này ám chỉ cầu nguyện như là cuộc đối thoại thân tình giữa hai người bạn thân. Chúa Giêsu sử dụng hình ảnh này để nói về sự bền bỉ trong cầu nguyện: “Ai trong anh em có một người bạn, và nửa đêm đến nhà người bạn ấy mà nói: ‘Bạn ơi, cho tôi vay ba cái bánh, vì tôi có anh bạn lỡ đường ghé lại nhà, và tôi không có gì dọn cho anh ta ăn cả’” (Lc 11:5-6). Khi gặp khó khăn, người bạn không chạy đến với người thân, mà chạy đến với bạn. Người đó biết làm phiền người bạn lúc nửa đêm, nhưng lại biết không ai có thể giúp mình trong giây phút đó. Nên anh ta đã kiên trì dù người bạn xin anh đừng quấy rầy: “Xin anh đừng quấy rầy tôi: cửa đã đóng rồi, các cháu lại ngủ cùng giường với tôi, tôi không thể dậy lấy bánh cho anh được?” (Lc 11:7). Anh không bỏ cuộc vì anh biết không ai có thể giúp anh ngoại trừ người bạn mình. Chi tiết này dạy chúng ta rằng: Chỉ có người biết mình cần được giúp đỡ và biết người mình đến xin giúp có thể giúp mình mới có sự kiên trì trong việc kêu xin. Cũng vậy, nếu chúng ta biết rằng chỉ có Chúa mới có thể đáp ứng những nhu cầu cần thiết của chúng ta, nhất là làm thoả mãn khát vọng nên thánh của chúng ta, thì chúng ta mới hiểu được giá trị của sự kiên trì trong cầu nguyện. Chúa Giêsu kết thúc dụ ngôn với những lời thật an ủi sau: “Thầy nói cho anh em biết: dẫu người kia không dậy để cho người này vì tình bạn, thì cũng sẽ dậy để cho người này tất cả những gì anh ta cần, vì anh ta cứ lì ra đó” (Lc 11:8). Sự kiên trì sẽ sinh kết quả! Liệu chúng ta có kiên trì trong cầu nguyện đủ để thấy được những hoa trái mà chúng ta cầu xin không?
Hình ảnh thứ hai Chúa Giêsu sử dụng để giúp các môn đệ hiểu về sự kiên trì trong cầu nguyện là hình ảnh người cha cung cấp cho con cái mình những gì con cái xin: “Ai trong anh em là một người cha, mà khi con xin cá, thì thay vì cá lại lấy rắn mà cho nó? Hoặc nó xin trứng lại cho nó bò cạp?” (Lc 11:11-12). Hình ảnh này rất quen thuộc với mỗi người chúng ta vì ai trong chúng ta cũng cảm nghiệm được từ người cha của mình một sự chăm sóc và cung cấp những gì cần thiết cho cuộc sống. Chúa Giêsu muốn chúng ta đến với Chúa Cha với tâm tình tin tưởng của những người con thảo. Đây chính là tâm tình Ngài luôn có khi cầu nguyện. Chỉ khi có tâm tình này trong cầu nguyện và trong tương quan với Chúa Cha, chúng ta mới có thể hiểu và trở nên giống Chúa Giêsu mỗi ngày, vì Ngài luôn sống trong tâm tình của Người Con trong tương quan với Chúa Cha.
Khi sử dụng hình ảnh này và hình ảnh người bạn để nói lên tâm tình chúng ta cần có trong cầu nguyện, Chúa Giêsu muốn nói với chúng ta rằng: Nếu một người bạn sẽ giúp một người bạn, một người cha sẽ cung cấp con con cái mình những gì cần, thì chẳng lẽ Thiên Chúa không chăm sóc và cung cấp những gì cần thiết cho các môn đệ của Con Ngài là Chúa Giêsu sao? Chính vì điều này mà Chúa Giêsu khẳng định với các môn đệ rằng: “Thế nên Thầy bảo anh em: anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cửa thì sẽ mở cho. Vì hễ ai xin thì nhận được, ai tìm thì thấy, ai gõ cửa thì sẽ mở cho” (Lc 11:9-10). Tuy nhiên, Thiên Chúa không chỉ ban cho chúng ta những điều chúng ta xin. Ngài ban cho chúng ta điều tuyệt hảo nhất, đó là Thánh Thần: “Vậy nếu anh em vốn là những kẻ xấu mà còn biết cho con cái mình của tốt của lành, phương chi Cha trên trời lại không ban Thánh Thần cho những kẻ kêu xin Người sao?” (Lc 11:13). Trong thần học của Thánh Luca, để trả lời cho những lời cầu xin của các môn đệ, những người muốn cầu nguyện, sống và hành động như Chúa Giêsu đã làm, Thiên Chúa sẽ ban cho họ món quà “hậu phục sinh,” đó là Chúa Thánh Thần. Món quà Thánh Thần này tổng hợp tất cả những gì được ban cho cộng đoàn của Chúa Giêsu: niềm vui, sức mạnh, sự can đảm để làm chứng cho sự sống mới trong Đức Kitô. Như vậy, những người luôn sống trong niềm vui, sức mạnh và can đảm để làm chứng cho Chúa Kitô là những người có đời sống cầu nguyện liên lỉ và có tương quan thân tình với Thiên Chúa.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
