(2 Cr 11:1-11; Mt 6:7-15)
Ai trong chúng ta cũng đã nhiều lần phải chịu đựng. Chịu đựng là một trong những nhân đức mà mỗi người phải cố gắng để thủ đắc. Chịu đựng một cái gì thì dễ hơn chịu đựng một người nào đó; chịu đựng người thân quen thì dễ hơn chịu đựng “người dưng nước lã.” Trong bài đọc 1 hôm nay, Thánh Phaolô mong các tín hữu Côrintô chịu đựng ngài, đúng hơn là sự điên rồ của ngài: “Thưa anh em, phải chi anh em chịu đựng được một chút điên rồ của tôi! Mà hẳn anh em chịu đựng được tôi” (2 Cr 11:1). Sự điên rồ của Thánh Phaolô là gì? Đó là sự nhiệt thành với Tin Mừng đến nỗi ngài phải “ghen cái ghen của Thiên Chúa” vì ngài không thể chịu được việc các tín hữu Côrintô bỏ Đức Kitô mà ngài đã rao giảng để tin vào một Đức Kitô khác. Thánh Phaolô đã “đính hôn anh em với một người độc nhất là Đức Kitô, để tiến dâng anh em cho Người như một trinh nữ thanh khiết” (2 Cr 11:2). Vì vậy, ngài không muốn các tín hữu Côrintô “phản bội lời thề ước chung thuỷ” của mình với Đức Kitô. Đây là điều đáng để chúng ta suy gẫm vì chúng ta cũng đã “đính hôn” với Đức Kitô khi chúng ta chịu Bí Tích Rửa Tội [và “canh tân” trong ngày khấn dòng]. Nhưng chúng ta cũng đã bao lần phản bội lời thề. Chúng ta nghĩ rằng mình đã chịu đựng nhiều trong đời sống Kitô hữu hay trong đời tu, nhưng chúng ta đâu biết Chúa và người khác đã “chịu đựng” chúng ta thật nhiều. Chìa khoá để sống vui và hạnh phúc là: Đừng bao giờ nghĩ mình phải chịu đựng người khác. Nhưng hãy nghĩ vì mình yêu với tình yêu của Chúa, nên mình phải “đón nhận” những trái ý phật lòng, là những điều hiển nhiên trong cuộc sống. Để làm được điều này, chúng ta phải chìm sâu trong tình yêu của Chúa qua đời sống cầu nguyện.
Cầu nguyện là một trong những yếu tố không thể thiếu trong đời sống người Kitô hữu. Người ta thường nói: không có một công thức cố định trong cầu nguyện hay đúng hơn, không có công thức đúng hoặc sai trong cầu nguyện, chỉ có thái độ đúng hoặc sai khi cầu nguyện mà thôi. Tuy nhiên, trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dường như đưa ra cho các môn đệ một “công thức cố định” để cầu nguyện. Những lời “khuyến cáo” của Chúa Giêsu trước khi đề nghị với các môn đệ về lời Kinh Lạy Cha đáng để chúng ta suy gẫm: “Khi ấy, Đức Giêsu nói với các môn đệ rằng: ‘Khi cầu nguyện, anh em đừng lải nhải như dân ngoại; họ nghĩ rằng: cứ nói nhiều là được nhận lời. Đừng bắt chước họ, vì Cha anh em đã biết rõ anh em cần gì, trước khi anh em cầu xin’” (Mt 6:7-8). Trong những lời này, Chúa Giêsu chỉ ra những thái độ cần thiết khi cầu nguyện. Ngài muốn các môn đệ của Ngài (1) không lải nhải như dân ngoại hoặc đừng bắt chước họ và (2) hãy tin rằng Chúa Cha biết những điều gì chúng ta xin. Mỗi người được tạo dựng nên “cách độc nhất vô nhị.” Thiên Chúa yêu chúng ta cách cá vị và Ngài cũng muốn chúng ta đến với Ngài và yêu Ngài cách cá vị. Chúng ta thường có khuynh hướng so sánh mình với người khác. Hệ quả là chúng ta bắt chước và mong ước những gì người khác có mà mình không có. Chúng ta ít khi khám phá ra những gì chúng ta có mà người khác không có để tạ ơn Thiên Chúa và sử dụng những điều Ngài ban để làm vinh danh Ngài. Bí quyết trong cầu nguyện là “đừng nhìn chung quanh,” nhưng “hãy nhìn lên Chúa” và “nhìn vào trong con tim” của mình. Chỉ khi biết nhìn lên Chúa và nhìn vào trong con tim của mình khi cầu nguyện, chúng ta mới biết làm thế nào để nhìn và thay đổi môi trường và những người chung quanh.
Hơn nữa, Chúa Giêsu còn dạy các môn đệ rằng cầu nguyện phải là một sự hiệp thông cá vị cách chân thành với Thiên Chúa. Lời cầu nguyện của chúng ta phải ngắn gọn vì lời cầu nguyện mang lại lợi ích cho chúng ta chứ không phải cho Thiên Chúa, bởi vì Ngài biết tất cả những gì chúng ta cần. Nói cách cụ thể, Chúa Giêsu muốn dạy các môn đệ rằng: cầu nguyện là thức ăn của đức tin. Những lời dạy của Chúa Giêsu không nhằm mục đích xem thường việc thờ phượng công khai vì chính Ngài cũng tham dự các buổi thờ phượng này và chính Ngài xây dựng lời Kinh Lạy Cha trên những việc thờ phượng đó, dù Ngài cũng cầu nguyện cách cá nhân.
Phần thứ hai của bài Tin Mừng hôm nay chứa đựng lời Kinh Lạy Cha. Trong bối cảnh lời dạy của Chúa Giêsu về cầu nguyện, Kinh Lạy Cha được xem là ví dụ của một lời cầu nguyện ngắn, giống với 18 lời chúc tụng và Quaddish của phụng vụ người Do Thái cử hành trong hội đường. Chúa Giêsu thêm phần gọi Thiên Chúa là Cha, là một đặc tính trong lời cầu nguyện của Chúa Giêsu và phần nói về tha thứ. Theo các học giả Kinh Thánh, Thánh Mátthêu có thể đã thêm vào trong hình thức sớm nhất về lời kinh này được tìm thấy trong Tin Mừng Thánh Luca (11:2-4). So sánh hai bản văn, chúng ta nhận ra những khác biệt sau: (1) Trong Tin Mừng Thánh Luca, chúng ta đọc thấy: “Lạy Cha, xin làm cho danh thánh cha vinh hiển.” Thánh Mátthêu thêm vào: “Lạy Cha chúng con là Đấng ngự trên trời”; (2) Tin Mừng Thánh Luca không có câu: “ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời”; (3) Thánh Mátthêu thêm vào phần cuối câu “nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ.” Tóm lại, ba điểm mà Thánh Mátthêu thêm vào trong lời Kinh Lạy Cha của Chúa Giêsu là: (1) khẳng định Thiên Chúa là Cha chúng con và đang ngự trên trời; (2) xin cho ý Ngài được thể hiện dưới đất cũng như trên trời; và (3) xin cứu chúng con khỏi mọi sự dữ. Chúng ta thấy câu 1 (khẳng định về Thiên Chúa) chi phối hai câu sau. Điều này ngụ ý rằng lời cầu nguyện của chúng ta phải hàm chứa mối tương quan mật thiết với Thiên Chúa và hoa trái của mối tương quan này là thánh ý Ngài được thể hiện “dưới đất cũng như trên trời” và chúng ta được cứu khỏi mọi sự dữ [sự dữ nguy hiểm nhất chính là cái chết muôn đời].
Lời dạy của Chúa Giêsu về cầu nguyện được kết với những lời thật đáng để chúng ta suy gẫm: “Thật vậy, nếu anh em tha lỗi cho người ta, thì Cha anh em trên trời cũng sẽ tha thứ cho anh em. Nhưng nếu anh em không tha thứ cho người ta, thì Cha anh em cũng sẽ không tha lỗi cho anh em” (Mt 6:14-15). Chúa Giêsu kết với hai câu mệnh đề có điều kiện kèm theo hệ quả của nó: một mệnh đề tích cực [tha thứ cho người khác để được Thiên Chúa tha thứ] và một mệnh đề tiêu cực [không tha thứ cho người khác nên không được Thiên Chúa thứ tha]. Trong hai mệnh đề này, chúng ta đang sống mệnh đề nào: chúng ta đang tha thứ hay không tha thứ? Hãy chọn sống tha thứ ngay giây phút này để cảm nghiệm được tình yêu, niềm vui khi được Thiên Chúa thứ tha.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
