(Rm 7:18-25a; Lc 12:54-59)
Ông bà ta nói: “Nhân chi sơ, tính bổn thiện.” Tự bản chất, con người luôn khao khát và hướng tới điều thiện. Tuy nhiên, ai trong chúng ta cũng có khuynh hướng hướng đến sự dữ. Theo niềm tin Kitô giáo, khuynh hướng này là hậu quả của tội nguyên tổ. Vì vậy, nhiều lần chúng ta thấy mình phải chiến đấu để làm điều thiện và cũng không ít lần chúng ta bị thất bại. Đây chính là kinh nghiệm mà Thánh Phaolô trình bày cho chúng ta trong bài đọc 1 hôm nay. Theo thánh nhân, sự thiện không ở trong xác thịt của Ngài. Vậy sự thiện tìm thấy ở đâu? Câu trả lời được tìm thấy trong câu cuối của trích đoạn hôm nay: “Tôi thật là một người khốn nạn! Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này? Tạ ơn Thiên Chúa, nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta!” (Rm 7:24-25a). Trong những lời này, Thánh Phaolô chỉ cho chúng ta biết đâu là nguồn sức mạnh để nhờ đó chúng ta thoát khỏi sự nô lệ của tội lỗi, đó là Chúa Giêsu Kitô. Càng gắn bó với Ngài, thì chúng ta càng mạnh mẽ để chống lại sự tấn công của tội lỗi. Nói cách cụ thể hơn, ai để Chúa Giêsu sống trong mình, thì sẽ luôn làm điều thiện.
Điều đáng để chúng ta suy gẫm trong bài đọc 1 hôm nay là kinh nghiệm “bị phân chia” của Thánh Phaolô: “Thưa anh em, tôi biết rằng sự thiện không ở trong tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi. Thật vậy, muốn sự thiện thì tôi có thể muốn, nhưng làm thì không. Sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn, tôi lại cứ làm. Nếu tôi cứ làm điều tôi không muốn, thì không còn phải là chính tôi làm điều đó, nhưng là tội vẫn ở trong tôi” (Rm 7:18-20). Đây cũng là kinh nghiệm của mỗi người chúng ta. Nhiều lần chúng ta muốn tha thứ cho người làm tổn thương mình, nhưng chúng ta không làm; hoặc chúng ta không muốn làm tổn thương người thân của mình, chúng ta lại làm qua những lời nói và cử chỉ thiếu tế nhị, thiếu bác ái. Từ kinh nghiệm này, Thánh Phaolô khám phá ra rằng: chúng ta thường bị chi phối bởi “luật thân xác” [khuynh hướng tự nhiên]. Luật này nhiều lần chống lại và chiến thắng luật lý trí của chúng ta để rồi làm chúng ta chống lại luật của Thiên Chúa, luật mà chúng ta yêu thích (x. Rm 7:21-23). Chi tiết này nhắc nhở chúng ta rằng: khi đối diện với bất kỳ biến có nào trong cuộc sống, chúng ta phải bình tĩnh, đừng có làm theo bản tính tự nhiên của mình. Nói cách cụ thể hơn, chúng ta phải tránh những lời nói và hành động bị thúc đẩy bởi những cảm xúc tự nhiên mà không có suy nghĩ, không để lời Chúa hướng dẫn.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu sử dụng những hình ảnh thường ngày để dạy cho dân chúng biết cách đọc được sứ điệp của Ngài: “Khi các người thấy mây kéo lên ở phía tây, các người nói ngay: ‘Mưa đến nơi rồi’, và xảy ra đúng như vậy. Khi thấy gió nồm thổi, các người nói: ‘Trời sẽ oi bức’, và xảy ra đúng như vậy. Những kẻ đạo đức giả kia, cảnh sắc đất trời, thì các người biết nhận xét, còn thời đại này, sao các người lại không biết nhận xét?” (Lc 12:54-56). Trong những lời này, Chúa Giêsu đưa các thính giả của Ngài trở về với việc giả hình của những người Pharisêu (x. Lc 12:1). Tuy nhiên, trong trích đoạn này, sự giả hình được áp dụng cho đám đông. Họ được xem là những người quan tâm đến vẻ bên ngoài, là những người xem những dấu chỉ của đất trời [mây- gió] mà không quan tâm đến sứ điệp bên trong của những dấu chỉ này. Chính sự giả hình đã đưa họ đến tình trạng từ chối không chấp nhận Chúa Giêsu (x. Lc 12:56). Nói cách khác, họ không biết đọc những dấu lạ mà Ngài làm để tin nhận Ngài chính là Đấng được Thiên Chúa sai đến. Mỗi ngày sống cũng là một dấu chỉ của tình yêu và sự trung thành của Thiên Chúa cho chúng ta. Liệu chúng ta có nhận ra và đáp trả lại với trọn niềm tin tưởng và phó thác không?
Phần thứ hai của bài Tin Mừng hôm nay là lời khuyến cáo của Chúa Giêsu cho thính giả của mình về việc họ phải dàn xếp những tranh chấp với đối phương trước khi đến quan toà: “Sao các người không tự mình xét xem cái gì là phải? Thật vậy, khi anh đi cùng đối phương ra toà, thì dọc đường hãy cố gắng giải quyết với người ấy cho xong, kẻo người ấy lôi anh đến quan toà, quan toà lại nộp anh cho thừa phát lại, và thừa phát lại tống anh vào ngục. Tôi bảo cho anh biết: anh sẽ không ra khỏi đó trước khi trả hết đồng kẽm cuối cùng” (Lc 12:57-59). Những lời này ám chỉ việc đám đông sở hữu một sự thông minh đủ trong những vấn đề mang tính pháp lý để đạt đến sự hoà giải và được tự do khỏi cảnh tù đày. Họ được mời gọi sử dụng lối hành xử này để để đọc những dấu chỉ của thời đại trong Chúa Giêsu. Nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta cho rằng mình thông minh, mình biết thật nhiều trong mọi lãnh vực. Chúng ta biết cách làm thế nào để càng ngày càng trở nên chuyên viên trong các lãnh vực đó. Tuy nhiên, điều đáng buồn là chúng ta không áp dụng cách thức đó để lớn lên trong sự hiểu biết về Thiên Chúa, về những dấu lạ mà Chúa Giêsu thực hiện trong từng ngày sống của chúng ta. Hãy là người môn đệ không chỉ sở hữu kiến thức sâu rộng về con người, nhưng còn sở hữu kiến thức sâu rộng về Thiên Chúa được mặc khải nơi Đức Giêsu Kitô.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
