(Hc 4:11-19; Mc 9:38-40)
Ai trong chúng ta cũng muốn được Thiên Chúa yêu mến. Và chúng ta thường nghĩ rằng khi làm việc tốt là chúng ta sẽ được Thiên Chúa yêu mến. Điều này không có gì sai. Nhưng bài đọc 1 nêu ra cho chúng ta cách thức để được Thiên Chúa yêu mến, đó là, yêu mến khôn ngoan: “Ai phụng sự khôn ngoan thì cũng phụng thờ Đấng Thánh, và ai yêu mến khôn ngoan thì được Đức Chúa mến yêu” (Hc 4:14). Khi chúng ta yêu mến một ai hoặc một điều gì, chúng ta tìm mọi cách để “sở hữu” người đó hoặc vật đó. Cũng cách thức đó, khi chúng ta yêu mến khôn ngoan [của Thiên Chúa], chúng ta cũng sẽ tìm mọi cách để có được sự khôn ngoan [của Ngài].
Bài đọc 1 có thể chia ra ba phần: (1) phần 1 nói về điều khôn ngoan mang lại cho chúng ta: “Khôn ngoan làm cho con cái mình nên cao trọng, và săn sóc những ai kiếm tìm mình” (Hc 4:11); phần 2 trình bày những bước để được nên cao trọng là phải yêu mến khôn ngoan, nắm được khôn ngoan, nghe khôn ngoan và tin tưởng vào khôn ngoan: “Ai yêu khôn ngoan là yêu sự sống, ai sớm tìm kiếm khôn ngoan sẽ tràn trề hoan lạc” (Hc 4:12). Người nắm được khôn ngoan sẽ được vinh quang làm gia nghiệp, đi tới đâu, họ cũng được Đức Chúa ban phúc lành. Người nghe theo khôn ngoan, thì xét xử chư dân, ai gắn bó với khôn ngoan sẽ định cư yên hàn. Ai tin tưởng vào khôn ngoan, sẽ được khôn ngoan làm gia nghiệp và dòng dõi họ cũng sẽ được thừa hưởng” (Hc 4:12-16); (3) trong phần 3, chúng ta đọc thấy cách thức khôn ngoan dạy dỗ và đồng hành với chúng ta: “Vì ban đầu, khôn ngoan sẽ đồng hành với họ qua nẻo đường quanh co, giáng xuống trên họ hãi hùng run rẩy, và dùng kỷ luật của mình mà tôi luyện bao lâu chưa tin tưởng họ được; rồi lại thử thách họ qua những phán quyết của mình. Sau đó, khôn ngoan sẽ trở lại với họ trên con đường thẳng, khiến họ được mừng vui, và khôn ngoan mặc khải cho họ những bí nhiệm của mình. Nếu người ấy lầm lạc thì khôn ngoan sẽ bỏ rơi họ, và để mặc cho họ sụp đổ” (Hc 4:17-19).
Chúng ta chỉ hiểu bài Tin Mừng hôm nay khi trở về với bài Tin Mừng hôm qua, nhất là trong lời Chúa Giêsu nói cho các môn đệ: “Ai tiếp đón một em nhỏ như em này vì danh Thầy” (Mc 9:37). Câu nói “ai đón tiếp người khác nhân danh Thầy” [trong bài Tin Mừng ngày hôm qua], được chuyển thành “nhân danh thầy mà trừ quỷ” [trong bài Tin Mừng hôm nay]. Trong cả hai trường hợp, Chúa Giêsu sử dụng từ “bất kỳ ai.” Điều này cho thấy Chúa Giêsu không loại trừ ai ra khỏi việc tuyên xưng và “nhân danh Ngài” để làm việc tốt. Như vậy, Chúa Giêsu không phải là “tài sản riêng” của một người hoặc một số người [được tuyển chọn]. Ngài là “tài sản” của mọi người trong mọi thời đại. Điều đáng buồn là chúng ta thường “nhân danh Chúa Giêsu” để ganh tỵ nhau, ngay cả trong Giáo Hội [giữa các giáo phận, trong các giáo xứ, và giữa các dòng tu]. Chúng ta chỉ muốn Chúa Giêsu là của riêng mình. Điều này không có gì sai! Nhưng chúng ta đừng giới hạn “quyền năng” và “danh” của Ngài trong lối suy nghĩ hạn hẹp và trong “nhóm người ít ỏi” mà chúng ta nghĩ là những người được tuyển chọn.
Câu chuyện của bài Tin Mừng hôm nay giống với câu chuyện được trình thuật trong sách Dân Số (11:26-30). Sách Dân Số kể cho chúng ta nghe về việc Joshua đến nói với Môsê về trường hợp nói tiên tri của Eldad và Medad. Nhưng Môsê trách mắng thái độ ghen tỵ của Joshua. Thái độ rất khoan hồng của Môsê đối với Eldad và Medad được phản ảnh trong thái độ của Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay. Chúng ta có thể rút ra những điểm sau để suy gẫm cho ngày sống của chúng ta:
Thứ nhất, tránh thái độ cục bộ và giới hạn quyền năng của Thiên Chúa: “Thưa Thầy, chúng con thấy có người lấy danh Thầy mà trừ quỷ. Chúng con đã cố ngăn cản, vì người ấy không theo chúng ta” (Mc 9:38). Chẳng có mấy người trong chúng ta vui khi những người chúng ta không thích được thành công hoặc được Thiên Chúa nhận lời cầu nguyện của họ. Không những thế, chúng ta còn cắt nghĩa sai về những việc tốt họ làm đơn giản vì “họ không theo chúng ta.” Thái độ cục bộ này thường gây chia rẽ trong Giáo Hội, trong giáo phận và trong giáo xứ [trong nhà dòng, trong cộng đoàn]. Nếu không làm được điều tốt thì chúng ta đừng ngăn cản hoặc nói cắt nghĩa sai hoặc nói xấu những người khác khi họ làm việc tốt nhân danh Chúa Giêsu.
Thứ hai, luôn trung thành với thái độ sống của mình, đừng chuyển từ làm việc tốt sang “nói xấu” nhau: “Đừng ngăn cản người ta, vì không ai lấy danh nghĩa Thầy mà làm phép lạ, rồi ngay sau đó lại có thể nói xấu về Thầy” (Mc 9:39). Ở đây, Chúa Giêsu trình bày cho chúng ta một chân lý sống cần thiết, đó là, “đừng trở mặt” hay “thay lòng đổi dạ”: Những người lấy danh nghĩa Ngài để làm việc tốt thì cũng phải nói tốt về Ngài. Dùng danh Chúa Giêsu để làm điều tốt và nói tốt về Ngài thì dễ, nhưng dùng danh nghĩa Chúa Giêsu để làm việc tốt rồi nói tốt cho anh chị em của mình là điều khó đối với chúng ta.
Thứ ba, cộng tác với người khác không thuộc “phe” chúng ta để làm việc tốt: Quả thật, ai không chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta” (Mc 9:40). Đây là hình thức “tổng quát hoá” của điều Chúa Giêsu dạy ở trên, đó là, tránh thái độ loại trừ người khác. Một thực tế mà chúng ta học được trong câu nói của Chúa Giêsu là dù người khác như thế nào, nhưng họ không “chống lại” khi chúng ta làm việc tốt là họ đang ủng hộ chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta cần phải lưu ý rằng: Những người không chống đối khi chúng ta làm việc tốt là ủng hộ chúng ta. Còn nếu chúng ta làm điều xấu mà bị họ chống đối, thì những người chống đối là những “ân nhân” của chúng ta; còn những người khuyến khích hoặc không chống đối khi chúng ta làm điều xấu là những người “chống đối” và là kẻ thù thật sự của chúng ta.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
