(Kn 6:1-11; Lc 17:11-19)
Trong bài đọc 1 hôm nay, tác giả sách Khôn Ngoan trình thuật lại những lời khuyên cho các bậc quân vương, những vị đang nắm quyền khắp cõi trần gian và những người đứng đầu trong thiên hạ. Họ phải như thế nào? Họ phải lắng nghe và cố hiểu; họ phải học cho biết; và họ phải mở tai để nghe: Hãy lắng nghe, hãy cố hiểu, hỡi các bậc quân vương; hãy học cho biết, hỡi những vị đang nắm quyền trên khắp cõi trần gian. Mở tai ra, hỡi những ai đứng đầu trong thiên hạ, đang tự hào vì có đông đảo chư dân” (Kn 6:1-2). Nếu đọc cẩn thận, chúng ta nhận ra rằng những lời trên đưa ra một đặc tính rất cần thiết cho những người cầm quyền, đó là “lắng nghe.” Tại sao họ phải lắng nghe? Vì quyền bính họ có không phải của họ, mà họ được Thiên Chúa trao ban: “Vì chính Đức Chúa đã ban cho chư vị quyền bính và chính Đấng Tối Cao đã ban quyền thống trị. Cũng chính Người sẽ kiểm tra các việc chư vị làm và dò xét những điều chư vị toan tính” (Kn 6:3). Như vậy, họ chỉ là những người được chia sẻ trong quyền bính của Thiên Chúa. Nói cách khác, họ sử dụng quyền bính nhân danh Thiên Chúa và sẽ phải trả lẽ với Ngài về cách thức sử dụng quyền bính của mình. Nếu họ không hiểu điều này thì quả là vô phúc cho họ như lời sách Khôn Ngoan nói: “Chư vị là bề tôi phụng sự vương quyền Người, nếu như chư vị không xét xử công minh, không tuân giữ lề luật, không theo ý Thiên Chúa, thì quả là kinh khủng hãi hùng, Người sẽ kíp đứng lên chống chư vị, vì một án quyết thật nghiêm minh vẫn dành sẵn cho những kẻ có chức có quyền” (Kn 6:4-5). Đừng ham muốn chức quyền vì nó có thể làm con người băng hoại. Nếu được trao cho chức quyền, hãy thực hành quyền bính của mình theo thánh ý Chúa. Chỉ có như thế chúng ta mới được gọi là bậc thánh hiền: “Ai sống thánh và tuân giữ luật thánh, thì được kể là bậc thánh nhân” (Kn 6:10).
Trong Tin Mừng Thánh Luca, chúng ta thấy Chúa Giêsu luôn trên hành trình lên Giêrusalem. Trong hành trình này, đi đến đâu Ngài cũng mang lại sự chữa lành cho những người đau ốm bệnh tật và mang lại niềm vui cho những tội nhân hoặc những người bị loại ra bên lề xã hội. Hành trình chúng ta như thế nào? Mỗi nơi chúng ta đến, chúng ta có đem niềm vui, sự an ủi và sự chữa lành cho những anh chị em đang bị tổn thương và loại trừ không?
Chi tiết đầu tiên chúng ta lưu ý là việc Chúa Giêsu đi qua “biên giới giữa hai miền Samari và Galilê” (Lc 17:11). Có thể nói, đây là vùng đất nằm giữa sự “thanh sạch” và “ô uế,” vì đối với người Do Thái, vùng đất Samari là vùng đất ô uế vì những người sống ở vùng đất này lập gia đình với người ngoại lai và tôn thờ ngẫu tượng. Chính trong vùng đất này mà Ngài gặp mười người phong hủi, những người được xem là ô uế. Điều đáng làm chúng ta ngạc nhiên là việc mười người phong hủi “đón gặp Người” (Lc 17:12). Chi tiết này cho thấy dường như họ đã biết trước Chúa Giêsu sẽ đi ngang qua đường đó và chỉ có mình Ngài mới có thể chữa lành họ. Như chúng ta biết, căn bệnh phong hủi là căn bệnh ngăn cản chúng ta đến gần người khác. Điều này được diễn tả trong chi tiết là khi gặp Chúa Giêsu, “họ dừng lại đằng xa và kêu lớn tiếng: ‘Lạy thầy Giêsu, xin dủ lòng thương chúng tôi!’ (Lc 17:13). Thay vì đứng xa và kêu lên những lời cảnh báo: “Phong hủi, tránh xa,” họ vẫn đứng đằng xa nhưng kêu xin Chúa Giêsu lấy lòng thương xót mà đến gần họ vì họ không thể đến gần Ngài [vì luật buộc]. Chúa Giêsu đã lắng nghe lời kêu xin và ban cho họ điều họ mong ước. Trong cuộc sống, chúng ta cũng từng bị những căn bệnh ngăn cản không cho chúng ta đến gần Chúa và anh chị em mình. Những căn bệnh đó là lười biếng, ham mê của cải vật chất, ghen tỵ, giận hờn, chua chát, thành kiến, v.v. Chúng ta cần đón gặp Chúa Giêsu và xin Ngài giúp chúng ta. Hãy kêu lên Ngài với lòng thành thật và khiêm nhường.
Trọng tâm của bài Tin Mừng hôm nay ngoài Chúa Giêsu ra chúng ta còn thấy một nhân vật quan trọng khác, đó là người phong hủi Samaria. Thái độ của người này đáng làm chúng ta suy gẫm. Anh ta cũng như chín người kia, bị bệnh phong hủi – bị cách ly ra khỏi đời sống cộng đoàn và đời sống thờ phượng. Cùng với những người khác, anh ta vâng lệnh Chúa Giêsu để “đi trình diện với các tư tế” (Lc 17:14). Đến đây, hành động của anh ta hoàn toàn giống với chín người phong hủi kia. Nhưng sau khi được sạch, thái độ của anh hoàn toàn khác với chín người kia. Khi “thấy mình được khỏi, liền quay trở lại và lớn tiếng tôn vinh Thiên Chúa. Anh ta sấp mình dưới chân Đức Giêsu mà tạ ơn (Lc 17:15-16). Trong những lời này, chúng ta thấy ở đây bốn hành động làm cho anh ta khác với chín người khác, đó là (1) nhìn thấy, (2) quay trở lại, (3) lớn tiếng tôn vinh, và (4) sấp mình dưới chân Đức Giêsu mà tạ ơn. Cái nhìn của người Samaria này không chỉ là một cái nhìn thể lý, tức là nhận ra mình được lành bệnh thể xác. Đây là một cái nhìn của đức tin, để rồi anh ta “quay trở lại,” hay đúng hơn là sám hối [metanoia]. Sự sám hối này, sự trở nên một môn đệ của Chúa Giêsu này được diễn tả qua hành động tôn vinh và thờ lạy. Trong đời sống hằng ngày, chúng ta cũng nhìn thấy nhiều điều Chúa làm cho chúng ta. Nhưng chúng ta chỉ dừng lại ở cái nhìn thể lý để rồi chúng ta bỏ qua nhiều cơ hội tôn vinh và thờ lạy Chúa. Hãy xin Chúa mở con mắt đức tin để chúng ta nhận ra trong mọi biến cố của ngày sống bàn tay dịu hiền và đầy yêu thương của Thiên Chúa đang hướng dẫn chúng ta.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
