Thánh Phaolô: Vị tông đồ thứ 13 – “Nhà Cách mạng” Kitô giáo
“Khám phá cách một người từng bách hại Kitô hữu, chưa từng biết đến Chúa Giêsu khi Người còn sống, lại trở thành cột trụ của Hội thánh và mẫu gương về sự hoán cải.”
Giới thiệu: Một con số không dễ chịu, một sứ mạng vinh quang.
Theo quan niệm dân gian thì số 13 thường gắn với những điều không may mắn, sự ngờ vực, hoặc thậm chí là những lời nguyền rủa. Tuy nhiên, trong truyền thống Kitô giáo, con số này mang một ý nghĩa hoàn toàn khác khi chúng ta dừng lại và suy nghĩ về Thánh Phaolô thành Tacxô. Được biết đến như vị “Tông đồ thứ 13,” cuộc đời của ngài vừa gây tranh cãi vừa đầy thú vị: không gặp Chúa Giêsu trong cuộc sống trần thế của Người, không được Chúa Giêsu chọn trong thời gian Người đi rao giảng, nhưng lời nói của Thánh Phaolô lại có ảnh hưởng sâu rộng trong Tân Ước. Vậy ngài có thực sự là một tông đồ không? Ngài rao giảng với thẩm quyền nào? Tại sao Giáo hội công nhận ngài là một tông đồ? Bài viết này mời gọi bạn bước vào một hành trình giáo dục và thiêng liêng qua cuộc đời Thánh Phaolô, khám phá lịch sử, thần học và ảnh hưởng thực tiễn của ngài đối với đức tin ngày nay. Từng là kẻ thù của Kitô giáo, Thánh Phaolô nay được xem là một trong những trụ cột vững chắc nhất của Đức tin Công giáo.
Từ kẻ Bắt bớ đến nhà Truyền giáo: Thánh Phaolô trước và sau biến cố Damas
Saolô thành Tacxô là ai?
Trước khi được biết đến với tên gọi Phaolô, ngài được gọi là Saolô, một người Pharisêu Do Thái sinh ra tại Tacxô (ngày nay là Thổ Nhĩ Kỳ), một công dân Rôma, một người nhiệt thành giữ luật Môsê, và là kẻ bắt bớ dữ dội những người tin theo Đức Giêsu. Ông tự mô tả mình là “Do Thái với người Do Thái” và là “kẻ bắt bớ Hội thánh” (x. Pl 3,5-6). “Ông Saolô vẫn còn hằm hằm đe dọa giết các môn đệ Chúa, nên đã tới gặp thượng tế…” (Cv 9,1)
Lòng nhiệt thành tôn giáo đã thúc đẩy ngài tham gia tích cực vào việc bách hại các Kitô hữu, bao gồm cả vụ giết Stêphanô, vị tử đạo đầu tiên của Kitô giáo (x. Cv 7,58)
Bước ngoặt: Con đường đến Damas
Mọi sự thay đổi chỉ trong chớp mắt. Trên đường đến Damas để bắt giữ các Kitô hữu, một luồng sáng từ trời đã đánh ngã ông và có tiếng nói:
“Saolô, Saolô tại sao ngươi bắt bớ Ta” (Cv 9,4). Ông nói: “Thưa Ngài, Ngài là ai?”. “ Ta là Giêsu mà ngươi đang bắt bớ” (Cv 9,5).
Cuộc gặp gỡ huyền nhiệm đó mang tính quyết định. Sau khi bị mù ba ngày, Saolô đã chịu phép rửa nhờ ông Khanania, lấy lại thị lực và ngay lập tức ông bắt đầu rao giảng rằng Đức Giêsu là Con Thiên Chúa.
Ông có thực sự là một Tông đồ không?
Thuật ngữ “Tông đồ” trong Tân Ước
Nói một cách chính xác, tông đồ (tiếng Hy Lạp: apostolos) có nghĩa là “người được sai đi.” Mười hai Tông đồ được Chúa Giêsu trực tiếp tuyển chọn và đồng hành từ những ngày đầu sứ vụ công khai của Người. Phaolô không nằm trong số họ. Vậy tại sao Giáo hội lại công nhận ông là một tông đồ?
Chìa khóa nằm ở ơn gọi đặc biệt của ông. Dù không chứng kiến cuộc đời trần thế của Chúa Giêsu, nhưng ông là nhân chứng của Chúa Phục sinh. Trong những lá thư của mình, Phaolô mạnh mẽ bảo vệ sứ vụ tông đồ:
“Tôi không phải là một tông đồ sao? Tôi đã không thấy Chúa Giêsu, Chúa chúng ta sao?” (1Cr 9,1).
Ông cũng từng tuyên bố:
“Tôi là Phaolô, một tông đồ không phải do loài người cũng không phải nhờ một người nào, nhưng bởi Đức Giêsu Kitô và Thiên Chúa là Cha, Đấng đã cho Ngài từ cõi chết trỗi dậy” (Gl 1,1).
Xác nhận sứ vụ của thánh Phaolô
Sau nhiều năm rao giảng, Phaolô đến Giêrusalem gặp ba “trụ cột” của Giáo hội: Thánh Phêrô, Giacôbê và Gioan. Họ không chỉ công nhận sứ vụ của ông mà còn bắt tay ông để “tỏ dấu hiệp thông” (x. Gl 2,9). Nhờ đó, sứ mạng truyền giáo của Phaolô được chính thức xác nhận. Tông đồ thứ 13 không phải là kẻ xâm phạm, ngài là người được chọn.
Tại sao Thánh Phaolô lại rất quan trọng đối với Kitô giáo?
Kiến trúc sư vĩ đại của thần học Kitô giáo
Thánh Phaolô là tác giả của 13 lá thư trong Tân Ước (một số thư hiện còn gây tranh luận giữa các học giả hiện đại), trong đó ngài phát triển những khái niệm thần học nền tảng như:
- Công chính hóa nhờ đức tin (x. Rm 3,28)
- Thân thể mầu nhiệm của Đức Kitô (x.1Cr 12)
- Ơn cứu rỗi nhưng không
- Thập giá và sự phục sinh là trung tâm
Ngài là người đầu tiên hệ thống hóa đức tin Kitô giáo. Các vị thánh như Augustinô và Tôma Aquinô và thậm chí Martin Luther (dù có sự sai lệch) đều dựa nhiều vào giáo huấn của Phaolô. Nếu không có ngài thì sự hiểu biết về Tin mừng của chúng ta sẽ rời rạc và thiếu nền tảng.
Nhà truyền giáo không biên giới
Thánh Phaolô đã đi hàng ngàn cây số, thành lập các cộng đoàn Kitô hữu tại những thành phố quan trọng như Côrintô, Êphêsô, Philípphê, Thêxalônica, Rôma…; và giúp Tin mừng thích nghi với các nền văn hóa khác nhau mà không làm mất đi bản chất của Tin mừng. Ngài đóng vai trò là cầu nối giữa thế giới Do Thái và thế giới dân ngoại.
Ngài đã tóm tắt sứ mệnh của mình trong một câu nói nổi tiếng:
“Tôi đã trở nên tất cả cho mọi người, để bằng mọi cách cứu được một số người.” (1Cr 9,22)
Tính thời đại: Thánh Phaolô – Bậc thầy của sự Hoán cải và Tự do Nội tâm
Một hình mẫu cho con người hiện đại
Chúng ta đang sống trong một thế giới mà căn tính thường được xây dựng dựa trên những yếu tố bên ngoài: nghề nghiệp, thành công, hệ tư tưởng… Tuy nhiên, Thánh Phaolô dạy chúng ta rằng trung tâm của con người nằm ở mối tương quan với Đức Kitô. Một trong những câu nói của ngài có thể làm kim chỉ nam cho cuộc đời mỗi người:
“Tôi sống, nhưng không phải là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi” (Gl 2,20).
Thông điệp này vẫn còn vang vọng cho tới ngày nay: Tôi là ai? Tôi sống để làm gì? Tôi tìm thấy ý nghĩa cuộc đời ở đâu? thánh Phaolô trả lời rằng: tất cả được tìm thấy nơi Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh.
Cuộc đời của ngài là minh chứng cho sự kiên cường và lòng trung thành.
Bị ném đá, đánh đập, bị cầm tù, bị phản bội… nhưng ngài không bao giờ từ bỏ. Cuộc đời của ngài là một bài ca về lòng trung thành bền bỉ. Trong những thời điểm bất ổn, ngài nhắc chúng ta rằng đức tin không phải là sự êm ái, nhưng là lòng can đảm.
Hướng dẫn Thần học và Mục vụ: Ngày nay, làm thế nào để sống như Thánh Phaolô?
Hãy hoán cải mỗi ngày
Hoán cải không phải là sự kiện một lần trong đời, mà là một hành tình liên lỉ suốt đời. Thánh Phaolô mời gọi chúng ta đổi mới tấm lòng: hãy xét mình hằng ngày. Hãy tự hỏi:
- Tôi có đang ngược đãi Chúa Kitô nơi người khác qua sự phán xét hay thờ ơ của mình?
- Hãy cầu nguyện chân thành: “Lạy Chúa, Ngài muốn con làm gì?” (Cv 9,6)
Hãy để bản thân được tôi luyện
Phaolô đã dành nhiều năm sống trong thinh lặng và học hỏi trước khi rao giảng. Ngài không hành động bốc đồng. Ngày nay, chúng ta được mời gọi:
- Hãy nghiên cứu đức tin một cách sâu sắc qua các bức thư của ngài.
- Tìm kiếm sự hướng dẫn thiêng liêng, như Khanania đã hướng dẫn Phaolô sau cuộc gặp gỡ với Đức Kitô.
Trở thành người Tông đồ trong Môi trường sống của mình
Bạn không cần phải đến Côrintô hay Rôma. Gia đình, nơi làm việc, và mạng xã hội chính là cánh đồng truyền giáo của bạn. Hãy rao giảng Tin mừng qua cuộc sống của chính bạn.
- Hãy làm chứng bằng hành động mà không áp đặt.
- Hãy nói về Chúa Kitô bằng niềm vui thay vì sợ hãi.
- Yêu mến Giáo hội, ngay cả với những vết thương và thiếu sót của Giáo hội như Thánh Phaolô đã làm.
Hãy ôm lấy thập giá và những thử thách
“Những gian nan thử thách Đức Kitô còn phải chịu, tôi xin mang lấy vào thân cho đủ mức.” (Cl 1,24)
Thập giá không phải là hình phạt, mà là nơi phát sinh sự sống. Hãy đón nhận những khó khăn của bạn như những con đường ân sủng.
Kết luận: Con số 13 làm thay đổi chúng ta mãi mãi
Thánh Phaolô đích thực là vị tông đồ thứ 13. Thế nhưng con số nói về ngài cũng biểu trưng cho sự biến đổi sâu xa. Từ một người bách hại trở thành chứng nhân tử đạo, từ một người giữ luật nghiêm ngặt trở thành nhà thần bí, từ kẻ thù trở nên bạn hữu của Đức Kitô. Cuộc đời của ngài là minh chứng cho niềm xác tín rằng không ai nằm ngoài tầm với của ân sủng.
Nếu bạn từng nghĩ mình “không đủ thánh thiện”, nếu bạn tin rằng mình quá lỗi tội, nếu bạn nghi ngờ ơn gọi của mình hoặc nghĩ rằng đã quá muộn để thay đổi… hãy nhớ đến Thánh Phaolô.
Cuộc đời của ngài là bằng chứng sống cho thấy Thiên Chúa không chọn người hoàn hảo – Ngài làm cho những người được chọn trở nên hoàn thiện.
Lời nguyện kết:
Lạy Chúa Giêsu, xin đánh gục con khỏi mọi thứ kiêu ngạo và mù quáng như xưa Chúa đã làm với Saolô. Xin ban cho con sự hoán cải sâu xa, can đảm và liên lỉ. Xin dùng con như tông đồ giữa thời đại này, nên nguồn ánh sáng cho những người chưa nhận biết Chúa, niềm an ủi cho những ai đau khổ, và chứng nhân trung tín cho tình yêu Người. Amen.
Nguồn: Catholicos.eu
Chuyển ngữ: Vũ My | CTV JESCOM – Truyền Thông Dòng Tên
