Ambrôsiô sinh khoảng năm 340 tại Đức, là con trai của một quận trưởng gốc Rôma trông coi quận Gaules (nay gồm nước Pháp và Tây Ban Nha) của đế quốc Rôma. Khi thân phụ qua đời, thân mẫu đã đem cả nhà về lại Rôma. Bà đã nuôi Ambrôsiô khôn lớn. Sau đó, Ambrôsiô trở thành một luật sư, rồi được đặt làm Thống đốc thành Milan.
Trong những ngày đó, Giám mục Milan qua đời, một cộng đoàn tập hợp trong nhà thờ, người ta gây ồn ào xáo trộn tại đó vì chia hai phe: phe Công giáo và phe theo Ariô. Ambrôsiô với tư cách là nhà cầm quyền đã đến dàn xếp. Ông diễn thuyết kêu gọi hoà bình và khuyên dân chúng khôn ngoan chọn lựa. Ông nói cách thuyết phục đến nỗi mọi tín hữu đều một tiếng kêu lớn: “Ambrôsiô làm Giám mục”!
Lúc ấy, Ambrôsiô còn là một dự tòng, nên cảm thấy mình bất xứng để làm cha linh hồn của cả đoàn dân. Ông viết thư cho các Giám mục và Hoàng đế xin cáo lui, nhưng Hoàng đế còn bày tỏ lòng thán phục! Ambrôsiô đành chấp nhận. Ngày 24.11.374 ngài chịu phép Rửa tội. Ngày 07.12 ngài thụ phong Linh mục và được tấn phong Giám mục.
Ngài phân phát của cải cho người nghèo và dâng đất đai cho Giáo hội. Ngài dành một phần đêm khuya để cầu nguyện và học hỏi. Ngài học các tác phẩm Kitô giáo và đào sâu thần học. Ngài xây dựng lại giáo phận bị xáo trộn bởi phái Ariô. Ngài mở rộng cửa tiếp đón mọi người. Thánh Augustinô được ngài cải hóa đã gọi ngài là thầy. Khi dạy dỗ, ngài tỏ ra hiền hậu và được gọi là “ngọt ngào như mật”.
Đức Giám Mục Ambrôsiô còn nổi tiếng là một bậc thầy lỗi lạc, xứng đáng với danh hiệu tiến sĩ. Ngài đã để lại cho Giáo hội nhiều sách quý đủ loại: nghiên cứu Thánh kinh, Tín lý, Tu đức, Phụng vụ, những bài giảng về Thánh vịnh và một cuốn chú giải Phúc Âm Luca.
Về phương diện tu đức, ngài đã viết cuốn “Những nghĩa vụ của thừa tác viên” và năm cuốn bàn về (tu) đức trinh khiết và tiết độ. Vì thế, người ta thường gọi ngài là “Tiến sĩ của đức trinh khiết”. Trong những tác phẩm tín lý, ngài bàn giải về các mầu nhiệm trong đạo để dạy giáo lý cho tân tòng hoặc để phản đối các lạc giáo Ariô và Nôvatiô. Sau hết, ngài khởi xướng ca vãn bình dân trong Giáo hội La tinh.
Một cuộc đời truyền giáo và sáng tác như thế hẳn làm cho sức lực của Đức Giám Mục Ambriôsiô chóng suy tàn. Ngày 04.04.397, ngài bị bệnh liệt giường. Các giáo sĩ quỳ gối quanh giường ngài để đọc kinh. Còn ngài để tay trên ngực thành hình thánh giá và mấp máy đôi môi cầu nguyện. Một lát sau, Đức Giám Mục thành Milanô tạ thế.
Xác ngài được an táng dưới bàn thờ của nhà thờ chính toà, giữa mộ hai thánh tử đạo Gervasiô và Protasiô. Nơi đây Chúa đã làm nhiều phép lạ, khiến giáo dân tấp nập tuôn đến kính viếng.
Lm. Sta-nít-la-ô Nguyễn Đức Vệ
Nguồn: tonggiaophanhue.org
