(Cv 9:1-20; Ga 6:52-59)
Câu chuyện “Thánh Phaolô trở lại” được trình thuật trong bài đọc 1 hôm nay. Chúng ta rất quen thuộc với câu chuyện này. Điều gợi ý cho chúng ta suy gẫm trong câu chuyện là: (1) Thiên Chúa có thể sử dụng mọi người, ngay cả những người chống đối Ngài để trở nên chứng nhân cho Ngài (x. Cv 9:1-3). Saolô là một người rất nhiệt thành với luật Do Thái và sẵn sàng bắt bớ những người theo Đạo. Nhưng khi Chúa Giêsu gọi đích danh ông trên đường đi Đamát, ông đã đáp lại: “Vậy đang khi ông đi đường và đến gần Đamát, thì bỗng nhiên có một luồng ánh sáng từ trời chiếu xuống bao phủ lấy ông. Ông ngã xuống đất và nghe có tiếng nói với ông: ‘Saun, Saun, tại sao ngươi bắt bớ Ta?’ Ông nói: ‘Thưa Ngài, Ngài là ai?’ Người đáp: ‘Ta là Giêsu mà ngươi đang bắt bớ. Nhưng ngươi hãy đứng dậy, vào thành, và người ta sẽ nói cho ngươi biết ngươi phải làm gì’” (Cv 9:3-6). Nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta cũng đang trên ‘hành trình giận ghét hoặc bắt bớ’ anh chị em mình, Chúa cũng gọi tên chúng ta như đã gọi Saolô, nhưng chúng ta thường để cho cơn giận và sự ganh tỵ bịt tai chúng ta trước tiếng gọi của Chúa. Cũng nhiều lần, trong hành trình tìm vinh quang cho mình và chúng ta cũng đã ngã hay thất bại nhiều lần, chúng ta vẫn không đọc ra được ý nghĩa trong những gì xảy ra cho mình mà tiếp tục đi tìm vinh hoa và tiếng khen của người đời hơn là tìm vinh danh Thiên Chúa. Những khó khăn và vấp ngã trong cuộc sống luôn là một ‘tiếng mời gọi’ của Chúa để chúng ta nhớ đến Ngài và bắt đầu một hành trình mới với Ngài như Saolô; (2) sự ngỡ ngàng của Khanania khi Chúa sai ông đi gặp Saolô: “Bấy giờ ở Đamát có một môn đệ tên là Khanania. Trong một thị kiến, Chúa phán với ông: ‘Khanania!’ Ông thưa: ‘Dạ, lạy Chúa, con đây.’ Chúa bảo ông: ‘Đứng lên, đi tới phố gọi là Phố Thẳng, đến nhà Giuđa tìm một người tên là Saolô quê ở Tácxô: người ấy đang cầu nguyện và thấy một người tên là Khanania đi vào, đặt tay trên mình để làm cho mình lại thấy được.’ Ông Khanania thưa: ‘Lạy Chúa, con đã nghe lắm kẻ nói về người ấy, về tất cả những điều ác người ấy đã làm cho dân thánh Chúa tại Giêrusalem. Còn ở đây, người ấy được các thượng tế cho quyền bắt trói tất cả những ai kêu cầu danh Chúa’” (Cv 9:10-14). Chúng ta có thể nói rằng, Khanania ngạc nhiên về cách thức Chúa làm. Làm sao có thể dùng một người bắt đạo trở thành khí cụ truyền đạo? Ông không thể hiểu vì trong ông còn đó nỗi sợ hãi và thành kiến về Saolô. Trong cuộc đời chúng ta cũng thế, có nhiều lần chúng ta để cho sự sợ hãi và thành kiến về người khác che khuất chúng ta khỏi những điều ngạc nhiên Chúa mang lại trong cuộc sống. Khanania chỉ chấp nhận và vâng theo thánh ý Chúa trong giây phút cầu nguyện. Cũng vậy, trong giây phút cầu nguyện, chúng ta sẽ nhận ra những điều ngạc nhiên Chúa làm trên cuộc đời chúng ta và người khác.
Bài Tin Mừng hôm nay trình bày cho chúng ta về đề tài thịt máu Chúa Giêsu là bánh trường sinh. Như chúng ta đã trình bày hôm qua, trình thuật hôm nay có thể được thêm vào trong gian đoạn chỉnh sửa cuối cùng của Tin Mừng. Một cách cụ thể, trình thuật tiếp tục trình bày về hành động “ăn” theo cánh thức mà những ý nghĩa mang tính biểu tượng của việc “ăn và uống” được thiết lập trong phần đầu của trình thuật. Lối trình bày này bây giờ có thể áp dụng cho cho “bánh” trong ngôn ngữ của việc cử hành Thánh Thể. Điều này không có nghĩa làm giảm đi ý nghĩa của việc trình bày Chúa Giêsu như là bánh từ trời xuống để mặc khải cho con người về Chúa Cha.
Sau khi nghe Chúa Giêsu khẳng định bánh bởi trời chính là thịt và máu của Ngài, những thính giả của Ngài không khỏi sửng sốt tự hỏi và tranh luận với nhau: “Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?” (Ga 6:52). Đứng trước vấn nạn của họ, Chúa Giêsu khẳng định: “Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình. Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết, vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống. Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy” (Ga 6:53-56). Những câu này mở rộng và giải thích cho điều Chúa Giêsu đã khẳng định trong câu 51 về thịt máu Ngài như là bánh mang lại sự sống muôn đời. Mỗi câu trong phần trích này đi theo một kiểu mẫu là trước tiên nói đến việc ăn thịt và sau đó là uống máu Ngài. Điều chúng ta cần lưu ý ở đây là việc khẳng định thịt và máu Chúa Giêsu là của ăn, của uống “thật.” Khẳng định này đưa chúng ta về với điều Chúa Giêsu đã nói trong câu 35. Nhìn cấu trúc của ba câu trong trích đoạn này, chúng ta được cho biết là việc ăn và uống máu Chúa Giêsu là cần thiết để được cứu độ. Nói cách cụ thể hơn, việc ăn thịt và uống máu Chúa Giêsu mang lại cho chúng ta những điều sau: (1) có sự sống trong mình (câu 53); (2) có sự sống muôn đời và sẽ được cho sống lại trong ngày sau hết (câu 54); (3) ở lại trong Chúa Giêsu và Chúa Giêsu ở lại trong người đó (câu 56). Để hiểu rõ sứ điệp của trích đoạn này, chúng ta cần lưu ý đến lời cảnh cáo rất nặng mang tính cách tiêu cực của Chúa Giêsu trong câu 54 [chúng ta sẽ không có sự sống nơi mình] và lời mời gọi “ở lại trong Chúa Giêsu” trong câu 56. Chi tiết này giúp chúng ta hiểu rằng chúng ta sẽ không có sự sống trong mình nếu chúng ta không ở lại trong Chúa Giêsu và Chúa Giêsu không ở lại trong chúng ta. Theo các học giả Kinh Thánh, đây chính là dấu hiệu báo trước vấn đề xảy ra trong cộng đoàn của Thánh Gioan, đó là nhiều thành viên tách ra khỏi cộng đoàn vì bị bách hại. Trong đời sống thường ngày, chúng ta cũng đối diện với những “bách hại” đến từ chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tương đối, chủ nghĩa hưởng thụ làm chúng ta tách mình ra khỏi Chúa Giêsu. Dần dần, sự sống thế lý nơi chúng ta có thể nói là rất mạnh mẽ, nhưng sự sống thiêng liêng bị chết dần trong chúng ta. Hãy ở lại trong Chúa Giêsu và để Chúa Giêsu ở lại trong mính, chúng ta mới có sự sống đời đời nơi mình.
Trích đoạn Tin Mừng chuyển sang một cung giọng khác với việc Chúa Giêsu sử dụng hình ảnh Ngài sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì người ăn Ngài cũng sống nhờ Ngài như thế: “Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy. Đây là bánh từ trời xuống, không phải như bánh tổ tiên các ông đã ăn, và họ đã chết. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời” (Ga 6:57-58). Chúng ta thấy lối diễn tả khác thường trong cụm từ “Chúa Cha là Đấng hằng sống” có thể được hình thành dựa trên lối suy diễn từ cụm từ “bánh hằng sống” trong câu 51. Người đọc biết rằng Chúa Cha sai Chúa con đến để mang lại sự sống (x. Ga 3:16-17), và rằng sự sống Người Con có là chính sự sống của Chúa Cha ban cho Chúa Con (x. Ga 5:26). Trong những lời trên, Chúa Giêsu mở rộng mối tương quan giữa Chúa Cha và Chúa Con đến những người tin, là những người chia sẻ trong Thánh Thể. Như vậy, những người đón nhận Chúa Giêsu trong bí tích Thánh Thể sẽ nhận được chính sự sống mà Chúa Giêsu nhận từ Chúa Cha. Thật là một ân phúc tuyệt diệu mà mỗi người chúng ta được ban cho.
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
