(Am 3:1-8; 4:11-12; Mt 8:23-27)
Trong bài đọc 1 hôm nay, Ngôn sứ Amốt tuyên sấm với con cái Israel về đường lối của Đức Chúa. Nội dung của lời sấm là để “tố cáo toàn thể thị tộc đã được Ta đưa lên khỏi đất Aicập” (Am 3:1). Điều đáng để chúng ta suy gẫm là lời của Đức Chúa nói với con cái Israel về sự hiện hữu của mọi vật trên trần gian: Mỗi vật hiện hữu đều có mục đích riêng của nó. Khi dựng nên điều gì, Thiên Chúa luôn có kế hoạch cho riêng sự vật đó: “Vì Đức Chúa là Chúa Thượng không làm điều gì mà không bày tỏ kế hoạch của Người cho các ngôn sứ, tôi tớ của Người được biết” (Am 3:7). Nhìn từ khía cạnh này, Đức Chúa cho con cái Israel biết khi chọn họ, Ngài cũng có kế hoạch riêng cho họ. Ngài bày tỏ kế hoạch đó cho các ngôn sứ. Những con cái Israel đã không lắng nghe các ngôn sứ để trở về với Đức Chúa. Vì vậy, Đức Chúa đã có kế hoạch xử con cái nhà Israel: “Ta đã làm cho các ngươi phải sụp đổ như chính Thiên Chúa đã làm sụp đổ thành Xơđôm và Gômôra ; các ngươi khác nào thanh củi được rút khỏi đống lửa cháy ; thế mà các ngươi vẫn không chịu trở về với Ta – sấm ngôn của Đức Chúa. Vậy, hỡi Israel, Ta sẽ xử với ngươi như thế này, và bởi vì Ta sẽ xử với ngươi như vậy nên, hỡi Israel, ngươi hãy chuẩn bị đi gặp Thiên Chúa của ngươi” (Am 4:11-12). Những lời sấm của Amốt giúp chúng ta nhìn lại tương quan của mình với Thiên Chúa. Khi tạo dựng và gọi chúng ta sống trong bậc sống của mình, Thiên Chúa cũng có kế hoạch riêng cho mỗi người. Tuy nhiên, chúng ta đã không đi theo kế hoạch Thiên Chúa có cho chúng ta mà tạo ra cho mình một kế hoạch riêng, để mỗi ngày chúng ta càng đi xa đường lối của Thiên Chúa. Ngài cũng sai các “ngôn sứ” của Ngài đến nói cho chúng ta về kế hoạch của Ngài, nhưng chúng ta đã không nghe theo. Hãy trở về với Chúa! Chúng ta cần phải biết rằng, kế hoạch của Thiên Chúa cho cuộc đời của chúng ta luôn mang lại hạnh phúc đích thật hơn là kế hoạch chúng ta tạo ra cho chính mình.
Trình thuật Tin Mừng hôm nay cũng được tìm thấy trong Tin Mừng Thánh Máccô (4:35-41). Theo các học giả Kinh Thánh, câu chuyện có thể có vài ảnh hưởng từ Thánh Vịnh 107:23-32 và 104:5-9. Nhưng điều này vẫn chưa rõ ràng lắm. Thánh Mátthêu tái thiết lại câu chuyện để có thể sử dụng cho việc giảng dạy về đời sống của Giáo Hội sau khi Chúa Giêsu phục sinh. [Tin Mừng Thánh Mátthêu được gọi là Tin Mừng vĩ đại về Giáo Hội vì trình bày nhiều về đề tài này]. Trong trình thuật của Thánh Mátthêu, Chúa Giêsu luôn là trung tâm và được đối xử với sự kính trọng, khác với Tin Mừng của Thánh Máccô. Chỉ có một khoảnh khắc ngủ được giữ lại trong trình thuật. Thánh Mátthêu chuyển dịch cuộc đối thoại với các môn đệ lên vị trí trước phép lạ để nói lên phương pháp diễn dịch của mình.
Chi tiết đầu tiên chúng ta cần lưu ý là hành động đi theo Chúa Giêsu của các môn đệ: “Khi ấy, Đức Giêsu xuống thuyền, các môn đệ đi theo Người” (Mt 8:23). Chi tiết này cho thấy Chúa Giêsu là “nhân vật chính,” là người “điều khiển” hành trình. Ngài biết trước những gì sẽ xảy ra. Các môn đệ là những người đi theo Chúa Giêsu. Một trong những đức tính cần thiết cho người đi theo là tin tưởng vào người dẫn đường. Đây chính là điều các môn đệ thiếu, nên Chúa Giêsu đã khiển trách các ông. Trong hành trình cuộc đời mỗi người chúng ta cũng thế, Chúa Giêsu luôn là nhân vật chính, là người điều khiển hành trình. Chúng ta có đủ tin tưởng để đi theo Ngài không? Hay chúng ta chiếm lấy vị trí của Ngài và bắt Ngài đi theo hành trình chúng ta tự tạo ra?
Đứng trước sóng gió và sự “im lặng” của Chúa Giêsu, các môn đệ đã đến đánh thức Ngài dậy: “Bỗng nhiên biển động mạnh khiến sóng ập vào thuyền, nhưng Người vẫn ngủ. Các ông lại gần đánh thức Người và nói: ‘Thưa Ngài, xin cứu chúng con, chúng con chết mất!’” (Mt 8:24-25). Những lời trích trong hai câu này là lời cầu nguyện của Giáo Hội mọi thời khi đối diện với những tấn công bởi những quyền lực của sự dữ. Cuộc đời mỗi người chúng ta cũng gặp nhiều sóng gió. Có những cơn sóng thật lớn dường như nhận chìm chúng ta xuống đáy đại dương. Những giây phút như thế, chúng ta thấy Chúa Giêsu vẩn im lặng. Đôi khi sự “vắng bóng” của Ngài làm chúng ta sợ hãi. Trong những giây phút bão bùng trong cuộc sống, chúng ta cần nhớ rằng: Chúa Giêsu vẫn ở đó rất gần, Ngài ở trong chiếc thuyền của cuộc đời chúng ta và đang cùng chia sẻ những sóng gió với chúng ta. Chúng ta cần đặt trọn niềm tin vào Ngài, vì Ngài không bao giờ để chúng ta bị nhận chìm bởi sóng biển của khó khăn và thử thách.
Trước khi Chúa Giêsu làm cho gió biển im lặng, Ngài trách các môn đệ kém tin: “Sao nhát thế, hỡi những kẻ kém lòng tin!” Rồi Người trỗi dậy, ngăm đe gió và biển: biển liền lặng như tờ” (Mt 28:26). Ở đây, chúng ta thấy Thánh Mátthêu thay đổi từ “không có đức tin” của Thánh Máccô thành “kém lòng tin.” “Kém lòng tin” giả định sự hiện diện của đức tin và như thế cần đến sự sám hối. “Kém lòng tin” chỉ cho chúng ta thấy đức tin đã trở nên quá yếu hoặc tê liệt không còn hoạt động. Điều này chính là vấn đề của thế hệ Kitô hữu thứ hai hoặc thứ ba. Chi tiết này mời gọi chúng ta nhìn lại đức tin của mình. Nhiều lần, đức tin chúng ta trở nên yếu kém và tê liệt đến độ chúng ta không còn muốn đến với Chúa, nếu có đến, chúng ta đến vì bổn phận chứ không phải vì tình yêu. Đức tin cần có ánh mắt kinh ngạc để nhìn thấy “phép lạ” trong những gì là bình thường của ngày sống. Đây chính là điều mà Thánh Mátthêu muốn mời gọi mỗi người chúng ta suy gẫm, những người đã chứng kiến phép lạ Chúa Giêsu đã làm trong cuộc đời mỗi người chúng ta: “Người ta ngạc nhiên và nói: ‘Ông này là người thế nào mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh?’” (Mt 8:27). Đối với chúng ta, Chúa Giêsu là ai?
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
