(Rm 13:8-10; Lc 14:25-33)
Một trong những thực tại mà ai trong cũng lo và sợ đó là mắc nợ người khác. Khi nói đến mắc nợ, chúng ta thường nghĩ tới nợ tiền hoặc nợ tình. Trong bài đọc 1 hôm nay, Thánh Phaolô nhắc nhở các tín hữu Rôma về một loại nợ mà họ phải nợ nhau, đó là “anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật” (Rm 13:8). Nếu mỗi người chúng ta mắc nợ nhau món nợ này và cố gắng trả mỗi ngày, chắc chắn cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp. Hơn nữa, theo Thánh Phaolô, “đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy” (Rm 13:10). Khi chúng ta yêu người khác, chúng ta chỉ làm điều tốt cho người khác. Khi chúng ta tìm cách hại người khác, chúng ta chưa sống tình yêu thương mà Thiên Chúa muốn. Chúng ta phải chân nhận rằng, nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta đã không yêu thương thật lòng. Chúng ta còn nghĩ xấu, nói xấu người khác; chúng ta còn tìm cách làm mất danh dự cũng như làm tổn thương người khác. Hãy sống mỗi ngày với trọn tình yêu. Mỗi khi thức dậy, hãy nghĩ đến một điều gì tốt để làm cho anh chị em của mình. Như thế, cuộc sống sẽ đẹp hơn và có ý nghĩa hơn.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta lại nghe về những đòi hỏi để làm môn đệ Chúa Giêsu. Chúng ta chỉ hiểu bài Tin Mừng hôm nay khi liên kết với bài Tin Mừng hôm qua. Ngày hôm qua chúng ta đã nghe về việc các khách được mời nhưng từ chối. Và sau đó có nhiều người “bị ép” vào dự tiệc. Đoạn này hàm ý nhấn mạnh đến ân ban nhưng không sự tuyển chọn của Thiên Chúa. Còn đoạn trích Tin Mừng hôm nay nhấn mạnh đến sự đáp trả của người môn đệ. Chúng ta có thể nhận ra bài Tin Mừng có hai phần: phần 1 (Lc 14:25-27) nói về điều kiện theo Chúa Giêsu, còn phần 2 (Lc 14:28-33) trình bày cho chúng ta hai dụ ngôn tập trung vào sự cần thiết của việc phải suy nghĩ trước khi hành động.
Điều kiện để trở nên môn đệ Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay bao gồm hai loại: (1) sự bỏ các tương quan với gia đình và với chính mình (Lc 14:26); (2) vác thập giá mình (Lc 14:27). Loại thứ nhất, Chúa Giêsu muốn những người môn đệ phải “dứt bỏ” các tương quan trong gia đình. Điều này ám chỉ đến việc Chúa Giêsu đòi hỏi nơi người mộn đệ một sự hoàn toàn dấn thân. Nói cách khác, khi đã được gọi, được chọn và đáp trả để theo Chúa Giêsu, người môn đệ sẽ đặt Ngài làm trung tâm điểm đời mình. Tương quan với Ngài phải được đặt ở vị trí cao nhất và không thể để cho bất kỳ tương quan con người nào làm cản trở. Còn đòi hỏi thứ hai nói về việc vác thập giá mình. Có nhiều lối giải thích cho thập giá mình, như bệnh tật hoặc những khó khăn trong cuộc sống. Tuy nhiên, trong bối cảnh của bài Tin Mừng, thập giá đây chính là những bất tiện và những gì sẽ xảy ra trong hành trình “đi đường với Chúa Giêsu” (Lc 14:25). Chúng ta có sẵn sàng đón nhận bất kỳ điều gì sẽ xảy ra trong hành trình theo Chúa không? Để đạt được điều này, chúng ta cần phải rất cẩn trọng trong các hành động của mình.
Hai dụ ngôn trong phần hai giúp chúng ta biết làm thế nào để đáp lại lời mời gọi của Chúa Giêsu với một sự dấn thân trọn vẹn. Điều Chúa Giêsu muốn là các môn đệ của Ngài phải biết suy nghĩ và cân nhắc cái giá phải trả khi theo Ngài. Cả hai dụ ngôn có chung một kiểu mẫu: đặt mục đích [“xây một cây tháp” hoặc “đi giao chiến với một vua khác”], tính toán phí tổn để đạt mục đích, nếu không đủ sức thì không nên tiếp tục theo đuổi mục đích (x. Lc 14:28-32). Qua chi tiết này, Chúa Giêsu muốn dạy chúng ta rằng việc theo Chúa là một hồng ân nhưng không. Nhưng để đáp lại, chúng ta cũng cần phải nỗ lực xem mình có đủ sức để thực hiện không. Nếu không, chúng ta phải xin Chúa thêm sức cho chúng ta.
Bài Tin Mừng kết thúc với một lời nhắc nhở thật mạnh mẽ: “Cũng vậy, ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được” (Lc 14:33). Những lời này tóm kết tất cả những gì Chúa Giêsu đã nói, đó là để làm môn đệ của Ngài, chúng ta phải từ bỏ hết tất cả các tương quan cũng như những dự định ngăn cản việc hoàn toàn thuộc về Ngài và dấn thân cho Nước Thiên Chúa. Chúng ta đang sống điều này thế nào?
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
